VAŠINGTON – Privreda deset novih članica Evropske unije iz istočne Evrope ove godine će oslabiti 4,2 odsto i zabilježiti blagi rast od oko jedan odsto u 2010. godini, procijenila je Svjetska banka. 
Ta finansijska institucija ukazala je u najnovijem izvještaju da će oporavak u regionu, koji je poslije ekspanzije, podstaknute investicijama, doživio kolaps usljed propasti industrije, biti skroman i neravnomjeran i pozvala vlade tih zemalja da preduzimanjem strukturalnih reformi potpomognu rast. Svjetska banka je u svom kvartalnom ekonomskom izvještaju istakla da je kriza privrede istočnih članica EU dotakla dno i da je počeo oporavak, ali da su izgledi rasta u narednom srednjoročnom periodu sumorni, te da predstoji dug put do povratka na nivo za koji one imaju potencijala. Privreda regiona bi mogla ojačati 3,6 odsto u 2011, što je slabije u poređenju sa 3,9 procenata iz 2008. godine i šest odsto godinu ranije, pri čemu bi potražnja iz bogatijih zapadnih članica igrala glavnu ulogu u podsticanju tog rasta.
“Jak rast će vjerovatno biti vraćen tek kada se oporave investicije i izvoz i ponovo uspostavi povjerenje potrošača”, navedeno je u izvještaju Svjetske banke.
Analitičari ove institucije smatraju da će najviše biti pogođene zemlje s najvećom ekonomskom neuravnoteženošću. Bruto domaći proizvod (BDP) većine zemalja u tom regionu opašće pet do deset odsto, dok će u baltičkim članicama EU – Letoniji, Litvaniji i Estoniji – potonuti 15 do 20 procenata. Privredno slabljenje je izbjegla samo Poljska, najveća od novih članica Unije koja je iskoristila jako unutrašnje tržište od 38 miliona stanovnika.
Svjetska banka navodi da je priliv privatnog kapitala u region u padu i da su sindikovani bankarski krediti u prva tri kvartala ove godine smanjeni za 93 odsto za javni i 80 procenata za privatni sektor. Od 7,2 milijarde dolara bruto priliva kapitala u deset novih članica EU u trećem kvartalu 2009, oko šest milijardi dolara je bilo u vidu emitovanja obveznica. Bankarski krediti su učestvovali sa samo 800 miliona dolara, u poređenju sa deset milijardi dolara u četvrtom tromjesečju 2007. godine prije nego što je finansijska kriza svom snagom pogodila istočnu Evropu.
“Povećanje kreditiranja osujetiće sve češća bankrotstva i rast nezaposlenosti usljed dolaska kućama više od milion radnika iz starih članica EU. Povratak velikog priliva investicija, kakvih je bilo početkom ove decenije, još je daleka budućnost”, navodi Svjetska banka.
Njeni eksperti, i pored toga, smatraju da su banke u regionu u stanju da prilagode rastuće gubitke, jer je adekvatnost njihovog kapitala iznad osam odsto i da je za pokrivanje kreditnih gubitaka ostavljeno po strani uglavnom dovoljno novca. Finansijskom sektoru je, međutim, još neophodna podrška matičnih banaka i vlada, da bi se minimizirala opasnost od povratka previranja i dala podrška oporavku.
Svjetska banka je pozvala vlade da pripreme planove za fiskalnu konsolidaciju poslije pojave budžetskih deficita širom tog regiona i donesu strategije za podsticanje privrednog rasta na nivoe bliske ranijim, bez obzira na rastuću nezaposlenost.
