BRISEL – Evropska komisija predložila je instrumente kojima bi trebalo da se utiče na ublažavanje krize nastale rastom cijena gasa, na međunarodnom tržistu.
Predloženi instrumenti uglavnom predstavljaju spisak mjera koje su već na raspolaganju zemljma članicama kao što su smanjenje poreza, subvencije za pogođene industrijske grane kao i finasijsku pomoć najugroženijim građanima i mogućnost odgalanja plaćanja računa.
U Briselu naglašavaju da nema “neposrednog rizika” od nestašice gasa i predviđaju da će se cijene stabilizovati do aprila 2022. godine.
“Zabrinunutost je razmljiva i opravdana. Zima dolazi, a mnogima su računi za struju veći nego što su bili decenijama unazad. Cijene gasa skaču širom svijeta najviše zbog velike potražnje u Aziji. Kako se svet opravlja od Kovida tako dolazi do gladi za energentima”, kaže evropska komesarka za energetiku, Kadri Simson.
Evropska komsija predložila je i “dobrovoljnu” zajedničku nabavku gasa na nivou EU što bi trebalo da omogući povoljnije cijene, ali i pregovaračku poziciju pogotovo kada je riječ o nabavci priorodnog gasa iz Rusije.
Komisja kaže da će imati nultu toleranciju za manipulacije na energetskom tržistu gasa i uglja, a da se sa partnerima razgovara o obezbjeđivanju likvidnosti isporuka gasa.
Dodaje se da su trenutne zalihe gasa u EU na 76 procenata ( u odnosu na desetogodišnji prosjek od 90 procenata) i da nema neposrednog rizika od nestašice gasa u EU.
Komisija navodi da unutrašnje tržiste električne energije mora da održi svoju stabilnost i predvidljivost, a da bi skladišta gasa trebalo da optimalizuju kapacitete i budu bolje strateški rasporostranjena širom EU.
Ponavlja se zahtjev da bi u dugoročnom periodu EU trebalo sve više da se oslanja na obnovljive izvore energije kao što su vjetrenjače i solarne farme.
“Jednini dugoročni lijek za ovakve potrese u pogledu potražnje i cijena je tranzicija na prelazak na zelenu i efikasniji sistem zasnovan na prvenstveno na domaćim izvorima”, poručila je Simson.
U Evropskoj komisiji konstatuju da je do porasta cijena energenata došlo zbog velike potražnje nastale kao posljedica otvaranja privreda i obnavljanja industrijske proizvoddnje nekon početne krize izazvane pandemijom Kovid-19.
Dodaje se da je pored gasa u 2021. godini poskupio i ugalj, ali da se u EU proizvođači struje najviše oslanjaju na gas što dovodi do porasta cijena električne energije, ali i drugih proizvoda koji se naalze na tržištu EU.
Prirodni gas je i ključna sirovina za proizvodnju vještačkih đubriva što takođe utiče i na porast cijena hrane u Evropi.
U EK navode da su domaćinstva sa malim i srednjim primanjima najviše pogođena poskupljeninjima, pri čemu konstatuju da u 2019. godini sedam procenata populacije EU 27 nije bilo u mogućnosti da grije svoje stanove. (Tanjug)
