Dionice kompanije “Rio Tinto” pale su poslije odluke Vlade Srbije da zbog zabrinutosti građana za životnu sredinu ukine dozvole i odluke koje se odnose na istraživanje i otvaranje rudnika litijuma u Srbiji.
Dionice “Rio Tinta” doživjele su pad od 4,1 posto, pri čemu su tokom trgovanja na australijskoj berzi tonule u nekim momentima čak za 5,1 procenat. To je najgori dnevni pad dionica ove kompanije od avgusta 2021. Referentni indeks australijske berze završio trgovački dan u minusu od 2,3 odsto, prenosi Reuters.
Odluka Srbije, po ocjeni agencije, dolazi u vrijeme kada se približavaju opšti izbori u aprilu i u trenutku pogoršanih odnosa između Beograda i Kanbere nakon deportacije teniske zvijezde Novaka Ðokovića iz Australije zbog korona propisa.
Premijerka Srbije Ana Brnabić saopštila je u četvrtak uveče da je vlada ukinula uredbu i prostorni plan područja posebne namjene za realizaciju projekta eksploatacije i prerade minerala jadarit i navela da je odluka donijeta nakon zahtjeva različitih zelenih grupa da se obustavi litijumski projekat Jadar, vrijedan 2,4 milijarde dolara, prema kojem je bilo planirano da proizvodnja počne 2027. godine, dodaje britanska agencija.
U tekstu se navodi da je hiljade građana blokiralo puteve u Srbiji prošle godine u znak protesta protiv podrške vlade tom projektu, zahtijevajući da “Rio Tinto” napusti zemlju i primoravajući lokalnu opštinu da odustane od plana za dodjelu zemljišta za rudnik.
Prema Reutersu, ova odluka je velika prepreka za anglo-australijsku kompaniju koja se nadala da će joj taj projekat pomoći da postane jedan od 10 najvećih svjetskih proizvođača i najveći evropski dobavljač litijuma, ključnog metala za proizvodnju baterija za električna vozila.
Rudnik u Srbiji je bio jedini litijumski projekat “Rio Tinta2, a kompanija je prije mesec dana najavila kupovinu joj jedne litijumske lokacije za 825 miliona dolara, u nastojanju da ojača svoj biznis sa materijalima za baterije.
“Rio Tinto” je objavio da je “izuzetno zabrinut” zbog odluke Srbije i da razmatra pravni osnov za donošenje odluke vlade, a australijska vlada je izrazila žaljenje zbog oduzimanja dozvole ovoj kompaniji.
U punom kapacitetu, rudnik Jadar je prema planovima trebalo da proizvodi godišnje 58.000 tona prerađenog litijum karbonata za baterije, čime bi postao najveći evropski rudnik litijuma po obimu proizvodnje, dodaje britanska agencija.
Stručnjaci kažu da se procjenjivalo da će svjetski manjak litijuma trajati najmanje tri godine, a sa otkazivanjem projekta Jadar deficit će sada potrajati nekoliko godina.
Snažna globalna potražnja za ovim metalom, koja daleko nadmašuje rast ponude, pogurala je cijene litijuma na rekordni nivo u posljednjih nekoliko godina.
