VAŠINGTON – Oružani sukobi na Bliskom istoku i u Severnoj Africi ne samo da razaraju ekonomije zemalja zahvaćenih borbama, već podrivaju i rast u susjednim zemljama, kao i onima koje su udomile milione izbeglica, saopštio je Međunarodni monetarni fond (MMF).
U novoj studiji, u kojoj je analizirano 179 zemalja zahvaćenih sukobima od 1970. godine uz kvantifikovanje ekonomskih troškova, MMF je utvrdio da je pad privredne proizvodnje u ratom razorenoj Siriji, Libiji i Jemenu u posljednjih nekoliko godina daleko nadmašio svjetski prosek, prenosi agencija Reuters.
Poslije pet godina rata, sirijski bruto domaći proizvod (BDP) je manji od polovine nivoa na kom je bio 2010. godine prije sukoba, dok je Jemen izgubio između 25 i 35 odsto BDP-a samo u 2015. godini.
Libija, ovisna o nafti, zabilježila je pad privrede od 24 procenta u 2014. godini, naveo je MMF.
Poslije tri godine konflikata, bliskoistočne i sjevernoafričke zemlje pogođene ratom pretrpjele su u prosjeku gubitke BDP-a u rasponu od 6,0 do 15 procentnih poena u odnosu na svjetski prosjek koji se kreće između 4,0 i 9,0 procentnih poena, piše u studiji.
Zemlje širom svijeta koje se graniče sa zonama sukoba visokog intenziteta trpe prosječan godišnji pad BDP-a od 1,4 procentna poena, pri čemu veći pad, od 1,9 procentnih bodova, trpe zemlje na Bliskom istoku i u Sjevernoj Africi koje su susedi ratom zahvaćenim državama.
Migracija više od polovine sirijskog stanovništva – 6,6 miliona ljudi je raseljeno interno a više od 5 miliona je pobeglo u druge zemlje, pojačala je ekonomske gubitke, uz dramatičnu eskalaciju siromaštva, nezaposlenosti i prekida školovanja u zemljama koje su i prije prihvata izbeglica već imale probleme, navodi MMF.
Mnogi od izbeglica su kvalifikovani radnici, koji napuštaju ratom zahvaćene zemlje uz značajan odliv mozgova.
Za razliku od Evrope, gdje je priliv izbjeglica iz Sirije i Jemena imao samo mali ekonomski uticaj i neke pozitivne efekte, migracija je imala mnogo veće štetne efekte na bliskoistočne i sjevernoafričke države koje su prihvatile migrante, dodaje se u studiji.
U Libanu je trka migranata da dobiju posao “na crno” oborila plate u cijeloj ekonomiji, vršeći pritisak na već ugrožen sektor javnih usluga, uključujući zdravstvo i obrazovanje.
Fizička oštećenja infrastrukture, koja se sada procjenjuju na 137,8 milijardi dolara u Siriji, i na više od 20 milijardi dolara u Jemenu, predstavljaju dugoročni izazov za kreatore politike, a uticala su i na smanjenje trgovine i proizvodnje u susjednim zemljama, konstatuje MMF.
Fond je u studiji pozvao kreatore politike da najveći prioritet daju fiskalnoj potrošnji kako bi zaštitili ljudske živote i obezbjedili osnovne javne usluge.
U dokumentu se navodi da je glavni prioritet za MMF i druge spoljne partnere povećanje humanitarne pomoći za ratom zahvaćene zone i susjedne države koje su primile izbjeglice, putem grantova i povoljnih kredita u što je moguće većoj mjeri.
Studija takođe naglašava značaj očuvanja dobrog funkcionisanja institucija, posebno centralnih banaka u ratom razorenim državama i njihovim susjedima. Centralne banke u tim državama bi trebalo da koriste mjere monetarne i politike kursa kako bi povratile i ojačale povjerenje u njihove ekonomije, zaključuje se u studiji MMF-a. (Agencije)
