Širom Amerike i nekim manjim dijelovima Evrope, GameStop je prodavnica za video igre, te tema pokojeg mima o njihovoj nepovoljnoj praksi otkupljivanja polovnih igara po, često, uvredljivo niskim cijenama.

Cijena akcija te kompanije porasla je u dvije sedmice s otprilike 20 na 347 dolara, što je posljedica borbe između malih investitora, koji podižu cijenu te akcije, i fondova i drugih profesionalnih ulagača, koji su se kladili na pad cijene.

Trgovci su se praktično obogatili na akcijama firme koja propada i koja zatvara 450 prodavnica ove godine.

GameStop je na berzi posljednjih nekoliko dana pravo bojište na kojem se mali investitori suočavaju s velikim, poput hedž fondova. GameStopove akcije su u posljednjih nekoliko dana eksplodirale i do 380 dolara, dok su početkom godine iznosile samo 18 dolara, a veliki fondovi izgubili su milijarde. U realnom vremenu gledamo decentralizaciju ulaganja u akcije, odnosno miješanje društvenih mreža, otvorene komunikacije i starih modela ulagačkih fondova.

1. Šta je uopšte GameStop?
GameStop je pretežno lanac prodavnica video igara osnovan prije 37 godina, 1984. godine u teksaškom gradu Dalas. Vremenom je GameStop narastao na preko 5.000 fizičkih prodavnica, ali GameStop je počeo da opada prije skoro deceniju. Jedna od najgorih godina bila im je 2018. godina, kada su imali gubitak od 485 miliona dolara. Godinu dana kasnije, piše Biznis Insajder, GameStop se malo oporavio i zabilježio gubitak od 83 miliona dolara, ali je pandemija teško pogodila kompaniju, generišući profit uglavnom prodajom na fizičkim lokacijama koje su, kao i druge prodavnice, zabilježile ogromne gubitke zbog zaključavanje serije. Pri prvom zaključavanju u martu prošle godine, njihove akcije su bile ispod četiri dolara.

Međutim, pad GameStopa počeo je uglavnom zbog pojave digitalnih načina kupovine igara za konzole i računare, odnosno zbog savremene konkurencije. Ljudi su jednostavno češće kupovali igre u prodavnicama instaliranim na njihovom PlejStejšnu ili Iksboksu i iz mnogih takvih prodavnica dostupnih za PC platformu. Više nije bilo potrebno ići u prodavnice poput GameStopa, a igre na digitalnim platformama su često bile i jeftinije. Ako je neko želio i fizičku kopiju igre, mogao bi je naručiti od Amazona. Stoga je pad GameStopa bio sasvim logičan. Nakon zatvaranja određenog broja prodavnica prethodnih godina, najavili su zatvaranje još 450 ove godine.

2. Kako je sve počelo i kakvu je ulogu imao Reddit?
Pad GameStopa nastavljen je tokom čitavog perioda pandemije, jer su ljudi bili prisiljeni da vrijeme provode kod kuće, pa su jednostavno imali više vremena za igre, pa su i igre češće kupovali na mreži. Ali pandemija je dovela i do većeg interesovanja za druge teme, poput investicija. Ulaganje je takođe pristupačnije nego prije nekoliko godina.

Dakle, ljudi su kod kuće, dosadno im je, pa se povećalo interesovanje za dnevnu trgovinu, odnosno kupovinu i prodaju akcija u roku od jednog dana. Na Internetu postoji niz mjesta na kojima se okupljaju takvi trgovci, a jedno od javnih mjesta je Reddit-ov odjeljak pod nazivom r/WallStreetBets ili kada bi se prevelo “Opklade na Vol Stritu”. Prije oko godinu dana, korisnik delaneidi-ja je izvršio detaljnu analizu GameStop-a, zaključujući da su njihove akcije na tržištu bile potcijenjene. Dugo je preuzimanje GameStopa, odnosno masovna kupovina GameStop deinica, bila interna šala na r/WallStreetBets, ali u jednom trenutku su postali veoma ozbiljni.

Inače, r/WallStreetBets je poznat po pomalo ekstremističnoj zajednici onlajn ulaganja, jer često preporučuju ulaganje u neke sumnjive akcije ili neke investicione prakse koje nisu uobičajene.

3. Pumpanje zaliha od septembra
Priča o rastu zaliha GameStopa mogla bi početi u septembru prošle godine. Kao što je Blumberg tada napisao, Rian Koen, investitor i osnivač mrežne prodavnice kućnih ljubimaca Chevi, kupio je 13 odsto udjela u GameStopu i počeo je da gura sve više i više svog poslovanja na mreži kako bi postao veći konkurent Amazonu.

Koen i njegova dva saradnika takođe su postali članovi GameStop odbora 11. januara. Tada su cijene akcija zapravo počele da rastu, jer su mali investitori počeli da kupuju GameStopove jeftine akcije na trgovinskim aplikacijama poput RobinHood-a, pretpostavljajući da je to dobra prilika.

Iako su mali investitori vidjeli dobru priliku za kupovinu, Vol strit je vidio sjajnu priliku da “skrate”. Jednostavno rečeno, kratki spoj zarađuje na padu vrijednosti zaliha. Investitor zatim dionice pozajmljuje vlasnicima uz naknadu, prodaje ih po višoj cijeni i kupuje ih po nižoj cijeni da bi ih vratio prvobitnom vlasniku udjela. Skraćivanjem možete zaraditi mnogo novca, posebno ako kompanija bankrotira, jer tada nemate akcije koje možete ili morate vratiti prvobitnom vlasniku, morate samo zaraditi.

Umjesto da kupujete nisko i prodajete visoko, vi prodajete visoko, a kupujete nisko i ostvarujete profit na promjeni cijene imovine. Veliki dio ogromne zarade na Vol Stritu upravo je stvorio kratkoročne akcije. Što je, naravno, vrlo nestabilan način zarade, jer ako cijene akcija ne padnu, gubici za one koji su se “kladili” na kratki spoj mogu biti ogromni. Još jedan problem može nastati ako prvobitni vlasnik dionica želi da se dionice vrate, što znači da će neki kraći prodavci morati da kupe dionicu po višoj cijeni, što naravno podiže cijenu akcije.

4. Desio se short squeeze
Kao što CNBC objašnjava, kratki prodavci su najčešće hedž fondovi, koji se najčešće klade na uspjeh kompanije. Bilo kakve pozitivne vijesti ili bilo šta drugo što bi potencijalno moglo podići cijenu akcija predstavlja im veliki problem, jer minimalizuje njihov profit. U slučaju GameStop-a, ovaj problem je nastao na Reddit-ovom r/WallStreetBets, gdje je, zajedno sa ostalim mrežnim platformama, najveće interesovanje stvoreno za trgovanje akcijama tokom pandemije, a posebno za GameStop trgovanje akcijama. Jedan korisnik je u četvrtak, 14. januara, objavio “Ne može da prestane i ne želi da prestane GameStop”, zajedno sa isječkom iz filma “Vuk sa Vol Strita”, a pravi haos počeo je dan kasnije, u petak.

Mali investitori su masovno kupovali akcije GameStop-a, a kratki prodavci jednostavno nisu imali od koga da kupe akcije, što je rezultiralo takozvanim short squeeze-om u kojem su imali milione dolara u akcijama kupljenim po niskim cijenama, koje bi na kraju morali da kupe po još višim cijenama. Prema podacima kompanije S3 Partners, kratki prodavci izgubili su preko 23,6 milijardi dolara na GameStop akcijama do srede. I to samo ovog mjeseca.

5. Priča je postala mejnstrim
Obim trgovanih akcija eksplodirao je u petak. Povećani obim trgovine može ukazivati na short squeeze, odnosno na to da prodavci koji prodaju kratke proizvode koji se klade protiv rasta akcije moraju da ih prodaju ili prihvate svoj gubitak. WallStreetBets je zatim privukao pažnju medija kao i GameStop, pa je cijela priča prešla iz neke finansijske sfere u glavni tok. Tu je počeo haos. Ilon Mask, nedavno najbogatiji čovjek na svijetu, takođe se pridružio priči, jednostavno spomenuvši vezu dor/WallStreetBets s tekstom “Gamestonk!”. Stonk je internet sleng za riječ “zaliha”, odnosno zaliha na engleskom jeziku. (Telegram.hr)