BEOGRAD – U posljednjih nekoliko mjeseci u javnosti su prisutne kontradiktorne izjave u vezi sa ekonomskom situacijom u Americi, gdje s jedne strane, američki zvaničnici tvrde da nema razloga za brigu, a s druge su tvrdnje da je recesija skoro izvjesna, a možda čak i depresija, ističe se u analizi MAT-a pod nazivom “Da li svjetska ekonomija ulazi u novu recesiju”.
Analiza je objavljena u najnovijem izdanju Makroekonomskih analiza i trendova i njeni autori Miladin Kovačević i Katarina Stančić navode da bi se, ako se taj scenario ostvari, pod recesivnim udarom našao cijeli svijet.
Takođe i da se iza suprotstavljenih izjava kriju indikativni trendovi, a jedan od njih je smanjenje broja zaposlenih, koji je započet paralelno sa FED-ovim povećanjem kamatnih stopa u martu, a ubrzao se tokom godine, istovremeno sa predviđanjima da je na pomolu nova kriza.
Navode da je Amazon otpustio 100.000 ljudi u drugom kvartalu ove godine, da je Ford u julu otpustio 8.000 radnika, a isto rade i druge kompanije iz automobilske industrije, pa je Rivian proizvođač električnih terenskih vozila otpustio 840 ljudi, a Tesla 200 ljudi.
Velika otpuštanja bilježi i sektor finansija, pa je Coinbase otpustila 1.100 radnika, dok JPMorgan Chase&Co. najavljuje otkaze za nekoliko stotina zaposlenih.
Meta i Tviter su takođe najavili otkaze za stotine ljudi, Netfliks je otpustio 300 zaposlenih.
Većina njih kao razloge za otkaze navodi ekonomsku neizvjesnost, povećanje troškova i rast kamatnih stopa.
Odgovarajući na pitanje da li je recesija neizbježna, autori ističu da se uoči ekonomske recesije pojavljuju indikatori koji sa velikom vjerovatnoćom ukazuju na nju.
“Pored indikatora realne ekonomije, tržište obveznica i berza u ekonomskim krugovima su najpouzdaniji “termometer“ stanja ekonomije. Najčešće spominjan pokazatelj koji nagoviještava krizu je opadajuća kriva prinosa, fenomen u kome se razlike između kamatnih stopa na dugi i srednji rok smanjuju skoro do nivoa izjednačenja ili čak postaju niže za dugoročne zajmove”, navodi se u analizi.
Ističe se da je riječ o devijaciji krive prinosa u opadajućem, umjesto u rastućem pravcu a ona se tumači kao signal koji investitori šalju preko tržišta, da će ekonomija u budućnosti biti slaba i sa prisutnom deflacijom.
Da tržišta očekuju recesiju, uprkos povećanju kamatnih stopa od strane FED-a, pokazuju i cijene berzanskih proizvoda koje su u opadanju, kao što su nafta, zlato, srebro, bakar, pšenica, soja, kukuruz.
Navodi se da posrću i druge najveće svjetske ekonomije, pa Kina zbog zatvaranja ekonomije usporava rast, a Evropa se suočava sa do sada najvećom neizvješću od Drugog svjetskog rata, energetskim problemima i ratnim sukobom na svojoj teritoriji.
Likvidnost je preplavila cijelu ekonomiju i podstakla ličnu potrošnju, koja je dovela do još jednog talasa pregrijavanja ekonomije.
Autori ističu da tržišta, nezavisno od poteza FED-a, očekuju recesiju, pa se procjenjuje da će najkasnije u četvrtom kvartalu 2022. godine krenuti dezinflacija koja će se pretvoriti u deflaciju i recesiju.
U tom slučaju, FED bi mogao da ponovo preokrene svoju politiku i da nastavi sa programom kvantitativnih olakšica i spuštanjem kamatnih stopa.
Sami građani su, pokazuju rezultati anketa, iskazali svoje nezadovoljstvo dosadašnjom ekonomijom i većinom misle da će ekonomija u narednom periodu biti još lošija.
Tako je prema istraživanju javnog mnjenja koje već 15 godina sprovodi CNBC, Bajdenov rejting opao za pet procentnih poena u julu u odnosu na april 2022. i iznosi 36 odsto, što je za jedan procentni poen ispod Trampovog najlošijeg rejtinga.
Podrška ekonomskoj politici je još manja i iznosi samo 30 odsto, dok su najlošiji rezultati njegovih prethodnika, Trampa i Obame, iznosili 41 odsto i 37 procenata.
Većina ispitanika, njih 52 odsto, smatra da će ekonomija u narednom periodu biti još lošija, a 22 odsto da će doći do poboljšanja.
Ankete pokazuju i da 78 odsto Amerikanaca strahuje od gubitka posla i da 56 odsto nije finansijski spremno za dolazeću recesiju, što znači da se može očekivati pad potrošnje već u bliskoj budućnosti, a koji direktno vodi u ekonomsku kontrakciju.
Ovi rezultati, ističe se, pokazuju najveći pesimizam u posljednjih 15 godina i pesimističniji su nego za vrijeme krize i epidemije korona virusom. (Tanjug)
