VAŠINGTON – Američki dolar gubi svoj status rezervne valute brže nego što se pretpostavljalo, jer mnogi analitičari nisu uzeli u obzir drastično kretanje valute prošle godine.

Udio dolara u globalnim rezervama smanjen je prošle godine deset puta brže od prosjeka posljednje dvije decenije, a nekoliko zemalja je tražilo alternative nakon ruske invazije na Ukrajinu koja je pokrenula sankcije, naveo je analitičar kompanije Jurozon Stiven Jen.

Ako se posmatra kretanje valute, dolar je izgubio 11 odsto tržišnog udjela od 2016. godine, što je dvostruko više od 2008. godine, navodi Blumberg.

“Dolar je 2022. godine doživio zapanjujući pad na tržištu kao rezervna valuta, vjerovatno zbog svoje slabe upotrebe usljed sankcija”, rekao je Jen.

Kako mediji navode, prošle godine je indeks upotrebe dolara porastao čak 16 odsto, pošto su sukobi u Ukrajini, podstakli rast globalne inflacije širenja rasta kamatnih stopa, što je uticalo na pad tržišta obveznica i valuta. Na kraju prošle godine, indeks je porastao za 6 odsto.

Manje države eksperimentišu sa “dedolarizacijom”, dok Kina i Indija pokušavaju da internacionalizuju svoje valute kako bi podmirili trgovinu, nakon što su SAD i Evropa isključili ruske banke iz globalnog finansijskog sistema za razmjenu poruka, poznatog kao SWIFT.

Postoji i zabrinutost da bi dolar mogao da postane trajno političko oruđe ili da se koristiti kao oblik ekonomskog državnog upravljanja, kako bi se izvršio dodatni pritisak na zemlje da sprovedu sankcije prema Rusiji.

Američka valuta sada čini oko 58 odsto ukupnih globalnih zvaničnih rezervi, što je manje u odnosu na 73 odsto iz 2001. godine kada je bila nesumnjiva hegemonijska rezerva.