BRISEL – Države članice Evropske unije odobrile su danas zakon koji ima za cilj usklađivanje pravila o vještačkoj inteligenciji, takozvani Akt o vještačkoj inteligenciji.
Riječ je o prvom aktu te vrste u svijetu, koji može da postavi globalne standarde za zakonodavstvo o vještačkoj inteligenciji, navodi se u saopštenju Savjeta EU.
Novi zakon ima za cilj da podstakne privatne i javne aktere na razvoj i prihvatanje sigurnih i pouzdanih sistema vještačke inteligencije širom jedinstvenog tržišta EU.
Istovremeno, njime se nastoji da se osigura poštovanje osnovnih prava građana EU i podstaknu ulaganja i inovacije u oblasti vještačke inteligencije u Evropi. Akt o vještačkoj inteligenciji primenjuje se samo na područja obuhvaćena pravom EU i predviđa izuzeća u slučaju sistema koji se koriste isključivo za vojsku i odbranu, kao i za istraživačke svrhe.
Zakonom se, prema riziku, kategorišu različiti oblici vještačke inteligencije. Tako, kako se navodi, sistemi vještačke inteligencije koji predstavljaju ograničen rizik podlijegali bi vrlo blagim obvezama u pogledu transparentnosti, dok bi visokorizični sistemi bili odobreni pod uslovom da ispunjavaju niz zahteva i obaveza za pristupanje tržištu EU.
Sistemi vještačke inteligencije, kao što su, na primjer, kognitivna manipulacija ponašanjem i društveno vrednovanje biće zabranjeni u EU zbog neprihvatljivog rizika.
Aktom se zabranjuje i upotreba vještačke inteligencije za prediktivne policijske obrade, koje se temelje na profilisanju i sistemima koji koriste biometrijske podatke za kategorizaciju ljudi prema specifičnim kategorijama kao što su rasa, vjera ili seksualna orijentacija.
Zakon se bavi i upotrebom modela vještačke inteligencije opšte namjene. Kako se navodi, modeli vještačke inteligencije opšte namjene koji ne predstavljaju sistemske rizike biće podložni nekim ograničenim zahtjevima, na primjer u pogledu transparentnosti, dok će oni koji predstavljaju sistemske rizike morati da se pridržavaju strožih pravila.
Kompanije koje prekrše zakon o vještačkoj inteligenciji biće kažnjene na osnovu procenta globalnog godišnjeg prometa kompanije u prethodnoj finansijskoj godini ili preko unaprijed određenog iznosa, u zavisnosti od toga koji je veći. Proporcionalnim administrativnim kaznama podliježu mala i srednja preduzeća, kao i startap preduzeća. Uredbom se predviđa i veća transparentnost u vezi s razvojem i korišćenjem visokorizičnih sistema vještačke inteligencije, koji će morati da budu registrovani u bazi podataka EU, a korisnici sistema za prepoznavanje emocija moraće da obavijeste ljude kada su izloženi takvom sistemu.
Zakon o vještačkoj inteligenciji, nakon što ga potpišu predsjednici Evropskog parlamenta i Savjeta, stupiće na snagu 20 dana nakon objavljivanja u Službenom listu EU. (Tanjug, Agencije, Foto Pixabay)