LONDON – Veliki broj međunarodnih kompanija čije je poslovanje izloženo Rusiji spremaju se za suočavanje s izazovnim vremenima zbog zapadnih sankcija uvedenih Moskvi nakon ulaska ruskih vojnih snaga u Ukrajinu.
Među evropskim kompanijama koje će sankcije pogoditi nalazi se, pored ostalih, njemački BASF, prema Rojtersovom pregledu nekih od preduzeća koja će se zbog sankcija naći u problemu.
Ovaj njemački proizvođač hemikalija je, zajedno s grupom investitora LeterUan ruskog milijardera Mihaila Fridmana,.suvlasnika firme Vinteršel Dea, koja je jedan od finansijera suspendovanog gasovoda Sjeverni tok 2. Pored toga, jedan posto ukupne prodaje grupa BASF ostvaruje na tržištu Rusije.
Na listi je i naftaš Britiš Petroleum, koji je najveći strani investitor u Rusiji sa 19,75 posto udjela u naftnoj kompaniji Rosnjeft. Takođe ima udio u nekoliko drugih naftnih i gasnih projekata u Rusiji.
Posljedice sankcija osjetiće i kompanija Koka-Kola HBC, listirana na Londonskoj berzi, koja flašira koka-kolu za Rusiju, Ukrajinu i veći dio centralne i istočne Evrope. Ona ubraja Rusiju među svoja najveća tržišta i tamo zapošljava 7.000 ljudi.
Sljedi francuski proizvođač mlječih proizvoda Danone, pod čijom je kontrolom ruski mliječni brend Prostokvanhino, i koji ostvaruje 6,0 posto ukupnih prihoda iz Rusije.
Sankcije će se odraziti i na poslovanje francuske energetske kompanije Anži koja je jedan od pet kofinansijera Gaspromovog Sjevernog toka 2.
Među kompanijama na Rojtersovoj listi nalaze se i norveški Ekvinor koji ima manjinske udjele u tri ruska naftna polja, zatim najveća italijanska osiguravajuća kuća Ðenerali koja drži manjinski udio u ruskom osiguravajču Ingoštrah, te njemački Hajdelbergcement koji ima tri fabrike u Rusiji za koje navodi da ne izvoze van te zemlje.
Italijanska inženjerska grupa Maire Teknimont ima portfelj porudžbina u Rusiji od 1,5 milijardi evra (1,68 milijardi dolara), što predstavlja 17 odsto njenog ukupnog portolija porudžbina. Ta firma je nedavno dobila na tenderu projekat od ruskog Rosnjefta za izgradnju hidrokraking kompleksa u Rjazanju.
Njemački maloiprodajni lanac Metro zapošljava oko 10.000 ljudi u Rusiji, gdje opslužuje oko 2,5 miliona kupaca, a i ima i 26 prodavnica u Ukrajini.
Finska rafinerija Neste se oslanja na Rusiju za dvije trećine svojih potreba za naftom, mada kaže da znatan dio nabavki sirove nafte obavlja na spot tržištu, što znači po potrebi, te da je stoga u mogućnosti da fleksibilno reaguje na promjene na tržištu.
Švajcarski prehrambeni gigant Nestle, prema podacima sa kompanijskog veb sajta, imao je šest fabrika u Rusiji 2020. godine, uključujući fabrike za proizvodnju konditorskih proizvoda i pića. Njegova prodaja u Rusiji bila je 2020. vredna oko 1,7 milijardi dolara.
Finski proizvođač guma Nokian Tajers ima fabriku i veliko skladište guma u Rusiji.
Austrijska naftna i gasna kompanija OMV je jedan od pet finansijera Sjevernog toka 2 i glavni je austrijski uvoznik ruskog gasa. Ima 24,99 posto udjela u ruskom gasnom polju Južno-Ruskoje.
Francuski proizvođač automobila Reno ostvaruje 8,0 odsto operativne dobiti u Rusiji, i ima 69-procentni udio u ruskom zajedničkom preduzeću Avtovaz koje stoji iza brenda Lada, i koje više od 90 posto svoje proizvodnje automobila prodaje na domaćem tržištu.
Britanski proizvođač avio-motora Rols-Rojs navodi da 20 procenata titanijuma, koji se koristi u toj proizvodnji, nabavlja iz Rusije, ali da ta zemlja učestvuje sa manje od 2,0 posto u ukupnom prihodu kompanije.
Anglo-holandska naftna kompanija Šel posjeduje 27,5 posto udjela u projektu tečnog prirodnog gasa Sahalin-2, koji ima godišnji kapacitet od 10,9 miliona tona i kojim upravlja Gasprom. Šel je takođe jedan od pet kofinansijera Sjevernog toka 2.
Francuski naftni div Total jedan je od najvećih investitora u Rusiji sa 19,4 procenta vlasništva u Novateku, sa 20 odsto udjela u zajedničkom preduzeću Jamal LNG, sa 21,6 odsto udela u projekti Arktik LNG2 i sa 20-procentnim udelom u naftnom polju Harjaga. Takođe je investirao u razne ruske holdinge u sektoru obnovljivih izvora energije, ranijerijske i petrohemijske kompanije.
Njemačko energetsko preduzeće Uniper ima izloženost od milijardu dolara na bazi ulaganja u Severni tok 2 i u pet elektrana u Rusiji ukupnih kapaciteta 11,2 gigavata, koje obezbeđuju oko 5,0 posto ukupnih energetskih potreba Rusije. Uniper i njegov većinski akcionar Fortum zajedno posjeduju 12 elektrana u Rusiji i tamo zapošljavaju 7.000 ljudi.
Na listi je i Folksvagen koji ima dve fabrike i oko 4.000 zaposlenih u Rusiji. U toj zemlji je 2021. proizveo oko 170.000 vozila, što je mali broj u poređenju sa 8,9 miliona prodatih jedinica širom svijeta prošle godine.
Negativne efetke zapadnih sankcija prema Rusiji neće zaobići ni azijske kompanije, među kojima su prema Rojtersovoj listi, između ostalih, Japan Tobako, SBI banka, Micubiši i Tojota.
(Tanjug)
