VAŠINGTON – Američke federalne rezerve /FED/ povećale su referentnu kamatu za 0,75 odsto drugi put zaredom u nastojanju da suzbiju rekordno visoku inflaciju u SAD, ali bez izazivanja recesije.
Junska inflacija u SAD dostigla je 9,1 odsto na godišnjem nivou /mada neki ekonomisti smatraju da je i veća/, dok je FED-ova ciljana stopa oko dva odsto.
Podizanja referentne stope na “prekonoćne pozajmice” na raspon od 2,25 do 2,50 odsto, odnosno za po 75 baznih poena u junu i julu, predstavljaju najoštriju uzastopnu akciju od kada je FED počeo da koristi kamatu na “prekonoćna sredstva” kao glavni alat monetarne politike početkom devedesetih godina 20. vijeka.
Kako prenosi televizijska mreža CNBC, kamata na federalna sredstva najdirektnije utiče na stopu koju banke međusobno naplaćuju jedna drugoj na kratkoročne zajmove i unosi se kao trošak u mnoštvo bankarskih proizvoda kao što su hipoteke, krediti za automobile i kreditne kartice.
Sa ovim povećanjem, kamata na federalna sredstva je sada na najvišem nivou od decembra 2018. godine.
Akcije na berzi su skočile u maksimalnom procentu nakon što je predsjednik FED-a DŽerom Pauel ostavio otvoreno pitanje o sljedećem potezu Centralne banke na sastanku u septembru, rekavši da će to zavisiti od ekonomskih podataka.
“Pošto je monetarna politika dodatno zaoštrena, vjerovatno će biti prikladno da se uspori tempo povećanja kamate, dok ne budemo procijenili kako naša kumulativna prilagođavanja politike utiču na ekonomiju i inflaciju”, navodi Pauel.
Federalni komitet za operacije na otvorenom tržištu, koji je nadležan za utvrđivanje referentne stope, upozorio je u svom saopštenju da su nedavni pokazatelji o potrošnji i proizvodnji – “mlaki”.
Zvaničnici FED-a opisuju inflaciju u SAD kao “povišenu”, pripisujući tu situaciju “problemima u lancu snabdijevanja i rastu cijena hrane i energije, pored širih cjenovnih pritisaka”.
Pauel ne misli da je privreda u recesiji, iako je rast bruto domaćeg proizvoda SAD u prvom kvartalu godine bio negativan, a očekuje se da će biti jedva pozitivan u drugom tromjesečju.
On je poručio da je FED “snažno posvećen smanjenju inflacije”, ali da bi to moglo da ima cijenu po opšti ekonomski rast, a posebno po tržište rada.
“Mislimo da je neophodno da se rast uspori. Ekonomija će, vjerovatno, rasti ispod svog dugotrajnog trenda u određenom vremenskom periodu. Mi, zapravo, smatramo da nam je potreban period rasta ispod potencijala – da stvorimo malo zatišje”, zaključuje Pauel. (Srna)