BEOGRAD  – Izvršni odbor Narodne banke Srbije (NBS) odlučio je danas da poveća referentnu kamatnu stopu za 50 baznih poena, na nivo od 3,5 odsto, saopštila je NBS i dodala da je povećana i stopa na depozitne olakšice na 2,5 odsto i stopa na kreditne olakšice na 4,5 odsto.

Izvršni odbor NBS je, kako se navodi u saopštenju, procijenio da je u uslovima nastavljenih troškovnih pritisaka, kao i rasta uvozne inflacije, potrebno nastaviti sa pooštravanjem domaćih monetarnih uslova.

Donošenjem ovakve odluke NBS će doprinijeti da se inflacija u Srbiji nađe na opadajućoj putanji i da se do kraja perioda projekcije vrati u granice dozvoljenog odstupanja od cilja, navode iz NBS.

Dodaju da se na ovaj način utiče i na ograničavanje sekundarnih efekata rasta cijena hrane i energenata na ostale cijene preko inflacionih očekivanja.

NBS od oktobra prošle godine, postepeno, ali kontinuirano pooštrava monetarne uslove na domaćem tržištu.

Pored povećanja osnovnih kamatnih stopa, pooštrava uslove dinarske likvidnosti a cjenovnoj stabilnosti u srednjem roku doprinosi i održavanjem relativne stabilnosti kursa dinara prema evru, kroz ograničavanje efekata prelivanja rasta uvoznih cijena na domaće cijene.

U saopštenju se navodi da je prilikom donošenja odluke, Izvršni odbor imao u vidu da su geopolitička dešavanja i eskalacija konflikta u Ukrajini uticali na kretanje svjetskih cijena energenata i primarnih proizvoda u prvoj polovini ove godine na najvišim nivoima, što je za posljedicu imalo dalji rast globalne inflacije.

Zbog toga su mnoge centralne banke, uključujući i najuticajnije kao što su Sistem federalnih rezervi i Evropska centralna banka proteklih mjeseci brže od očekivanog zaoštravale svoje monetarne politike.

Vodeće centralne banke u svijetu posljednjih nedjelja šalju jasne signale za odlučnu borbu protiv inflacije uz najavu daljeg pooštravanja svojih monetarnih politika.

Navedeni faktori mogu uzrokovati da izgledi globalnog privrednog rasta budu nepovoljniji, utičući pritom i na povećanje volatilnosti na međunarodnom finansijskom tržištu i usmeravanje globalnih tokova kapitala od zemalja u razvoju ka razvijenijim ekonomijama, navode iz NBS.

Ističu da, iako su zbog pojačanih recesionih pritisaka na globalnom nivou, svjetske cijene nafte i drugih primarnih proizvoda zabilježile pad u prethodna dva mjeseca, one se i dalje nalaze na znatno višem nivou nego prije godinu dana, pri čemu su cijene prirodnog gasa i električne energije na evropskom tržištu u avgustu zabilježile čak nove rekordne nivoe.

Ukazuju da uz znatan rast cijena energenata na svjetskom tržištu i relativno visoka uvozna inflacija, uz efekte suše na domaćem tržištu i u većem dijelu Evrope, koji se odražavaju na dalji rast cijena hrane, za posljedicu ima nastavak rasta inflacije u Srbiji.

Tako je međugodišnja inflacija u Srbiji u julu iznosila 12,8 odsto od čega je oko 70 odsto doprinosa i dalje posljedica rasta cijena hrane i energenata.

Rast uvozne inflacije odrazio se i na rast bazne inflacije koja je u julu iznosila 7,5 odsto međugodišnje, pri čemu je važno istaći da je bazna inflacija i dalje znatno niža od ukupne inflacije, ali i od bazne inflacije u zemljama regiona sa istim režimom monetarne politike, navodi NBS.

Nižem nivou bazne inflacije nastavlja da doprinosi očuvana relativna stabilnost deviznog kursa u izuzetno neizvesnim globalnim uslovima, kao i usidrena srednjoročna inflaciona očekivanja finansijskog sektora, koja se kreću u granicama cilja.

Prema avgustovskoj projekciji Izvršnog odbora, međugodišnja inflacija će tokom tekućeg tromesečja najverovatnije dostići vrhunac, a zatim će imati opadajuću putanju.

U smjeru smirivanja inflatornih pritisaka djelovaće dosadašnje zaoštravanje monetarnih uslova, očekivano slabljenje efekata globalnih faktora koji su vodili rast cijena energenata i hrane u prethodnom periodu, kao i niža eksterna tražnja u uslovima nepovoljnijih izgleda globalnog privrednog rasta.

U kratkom roku smirivanju inflatornih pritisaka doprinijeće i donijete ekonomske mjere Vlade Srbije kojima je ograničen rast cijena hrane i energenata na domaćem tržištu. (Tanjug)