LONDON – Dvadeset najvećih evropskih banaka prijavljuje četvrtinu profita u poreskim rajevima, najčešće u Luksemburgu, Hong-Kongu i Irskoj, pokazalo je istraživanje britanske organizacije Oksfam objavljeno 27. marta. U Irskoj su neke banke imale veći profit od obrta, što po izveštaju može da se tumači i kao pokazatelj vještačkog izmještanja profita. Jedan manji poreski raj – Kajmanska ostrva – izdvaja se po profitnoj stopi od 167% i nikakvoj poreskoj obavezi za banke.
Dvadeset velikih evropskih banaka u poreskim rajevima je 2015. ostvarilo 26% ukupnog profita, odnosno 25 milijardi evra, ali je tamo imalo 12% ukupnog obrta i 7% zaposlenih, što je u očiglednom raskoraku, navodi ova NVO koja je istražvanje objavila sa mrežom Međunarodni vodič za fer finansije (Fair Finance Guide International).
Ove banke prijavile su 628 miliona evra profita u poreskim rajevima u kojima nemaju nijednog zaposlenog, navodi se u izveštaju.
Oksfam objašnjava da takva "zloupotreba" poreskih rajeva može da posluži da se "vještački izmjesti profit kako bi se smanjio poreski doprinos, omogućila poreska utaja klijentima ili zaobišle obaveze koje su nametnute propisima".
Oksfam smatra poreskim rajevima zemlje koje su na glavnim listama ove oblasti, poput OECD-a i MMF-a, a tome pridodaje i druge zemlje u skladu sa sopstvenim kriterijimima, poput niske efektivne poreske stope. Autori istraživanja koriste podatke pojedinačnih zemalja o bankama koje se po propisima EU moraju objavljivati zarad transparntosti.
Ovi rezultati "koji ponekad prelaze granice zdravog razuma, pokazuju rasprosrtanjenost problema i potpunu nekažnjivost koja prati ove prakse najvećih evropskih banaka u poreskim rajevima", rekla je ko-autorka izvještaja Manon Obri (Aubry).
Izvještaj je pokazao da je najčešći izbor najvećih evropskih banaka Luksemburg, Irska i Hong-Kong.
Od manjih poreskih rajeva po isplativosti se ističu Kajmanska ostrva , sa profitnom maržom evropskih banaka od 167%.
Na Kajmanskim ostrima živi 60.413 osoba, posluje 10 velikih evropskih banaka, sa ukupno 30 zaposlenih, odnosno tri radnika po banci. Obrt iznosi 113 miliona evra, profit 189 miliona, produktivnost po zaposlenom 6,3 miliona evra, a iznos plaćenih poreza – 0.
Tajna produktivnosti u Luksemburgu i Irskoj
U Luksemburgu radi 0,5% zaposlenih u 20 najvećih evropskih banaka, i tu se ostvaruje 2% obrta, ali 5,2% profita, odnosno 4,9 milijarde evra. To je više od kombinovanog profita u Velikoj Britaniji, Švedskoj i Njemačkoj, i izuzetno visok iznos za ovu malu zemlju u kojoj živi 0,008% svetskog stanovništva i ostvaruje se 0,08% svetskog bruto domaćeg proizvoda.
Kao rezultat toga, čini se da su radnici u Luksemburgu mnogo produktivniji, 10 puta više nego u ostatku svijeta, sa 454.000 evra godišnje, dok je stopa profitabilnosti banaka izuzetno visoka i iznosi 61%, što znači da se na 100 evra obrta ostvari 61 evro profita.
Deo objašnjenja leži u tome to je finansijski sektor Luksemburga ustrojen ne da pruža usluge lokalnim klijentima, već da zahvaljujući blagom poreskom režimu omogući multinacionalnim kompanijama da smanje troškove za poreze. Porez na dobit po odbitku za autorska prava i kamate je nula ili slično, a nudi se i preferencijalni režim za intelektualnu imovinu poput patenata, pa i mogućnost korišćenja kompanija i fondova za poresko strukturiranje.
Poreski aranžmani sa kompanijama, objelodanjeni u Luks liks aferi, takođe su imali uticaja – u Luksemburgu je umešano 340 kompanija, uključujući 34 banke, od čega devet pripada grupi 20 najvećih evropskih banaka.
U Irskoj je pet banaka – britanski RBS, francuski Sosijete ženeral i italijanski Unikredit, i španski Santander i BBVA dobilo isplativost veću od 100%, što znači da dobijaju više profita nego što im je obrt, ističe Oksfam. Ova organizacija smatra da je to mogući pokazatelj vještačkog prebacivanja profita u ovu zemlju.
Prema ovom istraživanju, stopa oporezivanja banaka je u proseku 6%, dok je za neke banke čak i ispod 2%, što je znatno ispod 12,5% koliko je propisano u Irskoj, a to je najniža stopa u EU.
Evropske banke su u Irskoj ostvarile 3 milijarde evra obrta i 2,3 milijarde evra profita u 2015, dok su u Švedskoj iste banke sa istim obrtom imale 0,9 miljardi evra profita. Profitna marža evropskih banaka u Irskoj je 76%, što je četiri puta više od svjetskog proseka.(Euractiv.rs)
