PARIZ – Izvještaji o novim poslovima o prodaji francuskog oružja Indiji i Kataru najnoviji su znak da francuska odbrambena industrija ubrzava izvoz, u trenutku kada je izvoz ruskog oružja opao zbog rata u Ukrajini, što dovodi do spekulacija da bi Francuska uskoro mogla da postane drugi najveći svjetski izvoznik oružja, poslije Sjedinjenih Država, piše France 24.
Između 2018. i 2022. godine, udio Francuske u globalnoj trgovini oružjem porastao je na 11 odsto u poređenju sa 7,1 odsto u prethodnom četvorogodišnjem periodu, prema godišnjem izvještaju Stokholmskog međunarodnog instituta za istraživanje mira (SIPRI) objavljenom u martu. U istom periodu, ruski udio u međunarodnoj trgovini oružjem opao je sa 22 na 16 odsto.
Pregled porudžbina krajem prošle godine do ovog trenutka pokazuje da će se taj obrazac nastaviti. Procjena neizvršenih porudžbina za najvrjednije sisteme naoružanja sugeriše da Francuska ostvaruje dobitke na ruskom tržišnom udjelu.
“Francuska ukupno ima 210 borbenih aviona trenutno naručenih, dok Rusija ima samo 84. Ovi brojevi se, naravno, mogu promijeniti, ali ukazuju na to da će Francuska sigurno ostati veliki izvoznik oružja”, rekao je Piter Vezeman, autor izvještaja SIPRI. Ujedinjeni Arapski Emirati su 3. decembra 2021. potpisali rekordni ugovor od 14 milijardi evra za 80 ratnih aviona “rafal” francuske proizvodnje i obavezale se na milijarde evra u drugim sporazumima.
Razlozi za pad prodaje ruskog oružja su različiti, iako su mnogi povezani sa ratom u Ukrajini, a višestruke runde međunarodnih sankcija Rusiji su, takođe, mogle da utiču na njenu sposobnost da obezbijedi materijale koji su joj potrebni za proizvodnju oružja, podrivajući njen izvozni kapacitet.
Izvještaji sa linija fronta u Ukrajini takođe su narušili reputaciju naoružanja proizvedenog u Rusiji, prenosi francuski TV kanal. Vezeman navodi da su neki klijenti takođe bili razočarani ruskim proizvodima posljednjih godina, apostrofirajući Indiju koja ima višedecenijske odnose sa ruskim dobavljačima.
“Indija nije posebno zadovoljna onim što su dobili, u tehničkom smislu, od Rusije. Zato su se okrenuli Francuskoj”, rekao je Vezeman. “Francuski borbeni avioni ‘rafal’ kompanije ‘Dassault Aviation’ odigrali su vitalnu ulogu u nedavnom uspjehu Francuske”, smatra Olivije Gra, generalni sekretar EuroDefense-France, udruženja civilnih i vojnih zvaničnika sa sjedištem u Parizu.
Dvomotorni mlaznjaci sada su u vlasništvu Grčke, Katara, Indije i Egipta, a uskoro se očekuje da će sletjeti u Hrvatsku, Indoneziju i Ujedinjene Arapske Emirate. Isporuke i porudžbine francuskih borbenih aviona širom svijeta dostigle su skoro 500, što je oko polovine manje od njegovog glavnog američkog konkurenta, F-35 kompanije Lokhed Martin. Druge narudžbine su takođe potencijalno u pripremi. Kolumbija se približava ugovoru za 16 aviona, dok Srbija, tradicionalni klijent ruske industrije naoružanja, traži 12 aviona, piše Frans 24.
Sa izuzetkom Grčke i Hrvatske, Francuska nije uspjela da ostvari značajne dobitke na evropskom tržištu oružja uprkos tome što je uvoz oružja na kontinent značajno porastao od početka rata u Ukrajini. Cijena akcija “Dassault Aviation” skoro se udvostručila od februara 2022, kada su Rusi napali Ukrajinu.
Upitan da li francuska industrija naoružanja ima direktnu korist od rata u Ukrajini, Gra je rekao da je to “delikatno” pitanje, napominjući da je porast prodaje francuskog naoružanja rezultat dugotrajne politike i prethodi ruskoj invaziji. Francuska je pretekla Kinu kao treći najveći svjetski izvoznik oružja 2021. Izveštaj SIPRI-a za 2022. je dokumentovao da je vojna industrija Francuske povećala prodaju za 59 odsto u prethodnih 10 godina – više nego bilo koja druga zemlja.
