BRISEL – Vrijednost novca postaje sve manja, iz godinu u godinu, što se najbolje može vidjeti iz podataka koji se dobiju iz takozvanog kalkulatora inflacije, koji prati kretanje indeksa potrošačkih cijena (CPI).
Prema ovom kalkulatoru, cijene u Evropskoj uniji u 2023. su za 1,27 puta više od onih iz 2018. godine, odnosno za evre se danas može kupiti samo 78,8 odsto onoga što je moglo prije pet godina.
Ilustracije radi, 100 evra 2018. godine, po kupovnoj moći, ekvivalentno je danas 127, što u prevodu znači da je u ovom periodu došlo do kumulativnog povećanja cijena od 27 odsto.
Ako ste kojim slučajem koji evro zaradili te godine, stavili i držali u svojoj kasici-prasici sve do danas, za taj novac ćete moći mnogo manje kupiti. To znači da se “stvarna vrijednost” evra vremenom smanjila. Ovaj efekat najbolje ilustruje kako je inflacija vremenom narušila vrijednost evropske valute.
Da se ne radi o prolaznom fenomenu može se vidjeti i ako pogledamo koliko je recimo 100 evra vrijedjelo recimo 1996. ili 2008. godine i danas. Ovaj kalkulator u tom slučaju pokazuje da su današnje cijene za 1,44 puta više od onih iz 2008. i 1,8 od onih iz 1996. godine. Po kupovnoj moći 100 evra iz 1996. ekvivalentno je 184,84 evra danas.
Slična situacija je i kada se pogledaju podaci o potrošačkim cijenama u SAD. Kalkulator inflacije pokazuje da su današnje cijene u Americi za 1,95 puta više od prosječnih cijena od 1996. godine, što ukazuje na to da se ovom valutom može kupiti samo 51 odsto onoga što se moglo kupiti prije 27 godina.
Ako se vratimo još u dalju istoriju, recimo u 1973. godinu, može se vidjeti da je 100 američkih dolara danas ekvivalentno 688, što je povećanje od čak 588 dolara tokom posljednjih 50 godina.
Od razvijenih zemalja, koje figuriraju kao centri političke i ekonomske moći, u najgoroj situacije se našla Velika Britanija u kojoj su cijene u odnosu na one iz 1996. godine više za čak 2,4 puta. Kumulativno povećanja cijena iznosi 140 odsto. Primjera radi, 100 funti u 1996. je po kupovnoj moći ekvivalentno oko 240,16 funti danas.
Slična situacija je i kada je u pitanju kanadski, ali i australijski dolar. Kanađani danas za 100 dolara mogu kupiti samo 54 odsto onoga što su mogli 1996, a Australijanci 48,97.
Sve ovo ukazuje na to da aktuelna inflacija nije od juče, već da je gotovo konstantno iz godine u godinu prisutna, u manjem ili većem obimu, što na kraju dovodi i do ove situacije – da i najmoćnije valute počinju sve manje da vrijede zbog rasta potrošačkih cijena.
Rekorder
Najgore u ovoj priči je prošla Venecuela. Današnje cijene, prema ovom kalkulatoru inflacije, za 1.379.349.012 puta su više od prosječnih cijena iz 1996. godine. Stopa inflacije u 1996. godini iznosila je 99,90 odsto, a trenutna stopa, u odnosu na prošlu godinu, nevjerovatnih 2.700. (Glas Srpske)
