BANJALUKA – Ukupni kumulativni deficit RS za 2010. godinu iznosi 1,111 milijardi KM, što je za 105 miliona više u odnosu na Konsolidovani izvještaj Vlade Srpske za ovaj period, rezultati su revizije budžetskih korisnika i konsolidovanog izvještaja Budžeta RS za prethodnu godinu. 
Obrazlažući Izvještaj poslanicima u Narodnoj skupštini Srpske, glavni republički revizor Boško Čeko rekao je da je, prema rezultatima revizije provedene u osam mjeseci ove godine, ukupan budžetski deficit u 2010. godini iznosio 731,47 miliona KM, dok je deficit u konsolidovanom izvještaju Vlade iznosio 666,67 miliona.
Čeko je rekao da je za osam mjeseci izvršeno 48 finansijskih revizija, od čega je pozitivno mišljenje dato za 18 institucija, 29 je mišljenja sa rezervom, te jedno negativno mišljenje.
Prema revizorovim riječima, Ministarstvo porodice, omladine i sporta dobilo je negativno mišljenje zbog neprovođenja revizorskih preporuka iz proteklog revizorskog izvještaja koje se odnose na funkcionisanje internih kontrola, planiranje na bazi programa i neobezbjeđenja transparentnosti prilikom dodjele sredstava.
On je naveo da je mišljenje sa rezervom dato za 12 ministarstava, sedam budžetskih agencija, te Fond zdravstvenog osiguranja, Fond stanovanja i Fond za razvoj i zapošljavanje, kao i šest opština zbog nedovoljno razvijene planske funkcije i budžetskih prekoračenja koja su se kretala od jedan do 170 odsto i pokrivana su realokacijama.
“Tekući deficit za 2010. godinu prema reviziji iznosio je 408 miliona KM, što u odnosu na konsolidovani izvještaj Vlade Srpske predstavlja razliku od 64,79 miliona maraka”, istakao je Čeko.
Govoreći o odstupanjima koja su uočena u konsolidovanom izvještaju, Čeko je rekao da su materijalni troškovi i usluge u odnosu na odobreni budžet veći za 21 odsto, dok je po isteku fiskalne godine izvršeno 226 realokacija.
“Ukupna kapitalna ulaganja ostvarena su sa 28 odsto više u odnosu na odobreni budžet, pored toga poslovni prostor Ministarstva pravde od 16,9 miliona KM ostao je neuknjižen u Glavnoj knjizi trezora, kao i nabavka poslovnog prostora Republičke uprave za geodetske imovinsko-pravne poslove za poslovnu jedinicu Prijedor u iznosu od šest miliona KM”, rekao je Čeko novinarima.
On je dodao da kod Ministarstva prosvjete i kulture u Glavnu knjigu trezora nisu unesene obaveze od 402.000 maraka, Ministarstvo finansija nije izvršilo naplatu akontacija, kredita i avansa u iznosu od tri miliona maraka, dok kod Ministarstva poljoprivrede u 2010. godini nije vršen obračun naknada po osnovu koncesija na stanju iz 2009. godine u iznosu od 1,5 miliona KM.
Kada je riječ o dugovanju preduzeća “Željeznice Republike Srpske” prema republičkom budžetu, ona su na kraju prethodne godine iznosila 15 miliona KM, jer su obaveze “Željeznica” po ino-kreditima za 2008, 2009. i 2010. godinu namirene iz budžeta.
Govoreći o stanju javnih fondova, revizor je rekao da je njihov kumulativni deficit iznosio 338,397 miliona KM, od čega na Fond zdravstvenog osiguranja otpada 111,636 miliona maraka, na Fond penzijsko-invalidskog osiguranja 190,866 miliona i Fond za zapošljavanje Srpske 2,746 miliona KM.
“Kratkoročne obaveze Fonda iznosile su 131,580 miliona KM i odnose se na obaveze prema zdravstvenim ustanovama, dobavljačima, prema ino-osiguranju i refundacije, dok su dugoročne obaveze iznosile 140,560 miliona maraka, od čega je zajam prema Vladi Srpske u iznosu od 80 miliona maraka”, istakao je Čeko.
Glavni revizor Republike Srpske obrazložio je poslanicima i Izvještaj o aktivnostima i poslovanju Glavne službe za reviziju javnog sektora Srpske za prošlu godinu.
Obraćajući se poslanicima, predsjednik Udruženja penzionera Srpske Rade Rakulj rekao je da u Republici najniža penzija i dalje iznosi 160 KM, što je posljedica ogromnog broja korisnika beneficiranih prava iz Fonda PIO.
“Penzioneri u Srpskoj od 2009. godine imali su prosječnu penziju od 335 KM, a prosječna plata je bila 771 KM, dok danas plata iznosi 811 KM, a penzija je pala za 15 KM i iznosi 320 KM”, istakao je Rakulj.
Rakulj je predložio da bude formirana skupštinska stručna komisija da pregleda prihode Fonda PIO i da uvidi ko je krivac za ovakvo stanje u Fondu, zaključujući da će u suprotnom korisnici i davaoci usluga vrlo brzo izraziti nezadovoljstvo ovakvim stanjem.
Predsjednik Vlade RS Aleksandar Džombić rekao je da je nezadovoljan Konsolidovanim revizorskim izvještajem budžetskih korisnika RS za 2010. godinu za koji je dato mišljenje s rezervom, ističući da nema razloga da taj izvještaj ne bude pozitivan.
“Nije tačno da je budžetska potrošnja veća nego što je planirana, jer ukupan budžet nije probijen sa rashodovne strane. Tačno je da je bilo određenih relokacija, i to u skladu sa zakonom”, rekao je Džombić večeras u Narodnoj skupštini RS.
Tokom skupštinske rasprave o Izvještaju glavnog revizora RS o reviziji Konsolidovanog izvještaja budžetskih korisnika RS za 2010. godinu, Džombić je rekao da Vlada nije dobila instrukcije od revizora kako proknjižiti komulativni deficit, već samo primjedbu da nije dobro prikazano.
“Vlada RS ostaje i dalje pri mišljenju da je revizorski izvještaj trebalo da bude pozitivan za 2009. i 2010.godinu. Krajnje je vrijeme da svi napravimo edukaciju, uključujući i Glavnu službu za reviziju kako bi došli do preporuka koje su primjenjive”, istakao je premijer RS.
Govoreći o rezultatima rada Vlade RS prema revizorskim izvještajima, Džombić je rekao da je 2006. godine bio prvi revizorski izvještaj sa rezervom, a od tada svi su sa rezervom i svake godine sve bolji. On je podsjetio da je svaki konsolidovani revizorski izvještaj do 2006. godine bio potpuno negativan.
“Sve je evidentirano u knjigama, jer smo poslali dopis budžetskim korisnicima da evedentiraju sve račune i oni se izmiruju. U Budžetu RS nema ništa što nije evidentirano i nema nikakvih skrivenih obaveza”, istakao je Džombić.
Govoreći o makroekonomskim pokazateljima u RS, Džombić je podsjetio da je 2005. godine bruto domaći proizvod RS bio 5,7 milijardi KM, dok trenutno iznosi 8,3 milijarde KM.
On je rekao da je pokrivenost uvoza izvozom 2005. godine u RS bila 38,3 odsto, a trenutno iznosi 57 odsto.
Džombić je rekao da je dug RS 2005. godine u apsolutnom iznosu bio je 3,3 milijarde KM i iznosio je 57 odsto bruto domaćeg proizvoda, dok trenutno iznosi 3,6 milijardi KM i iznosi 43 odsto bruto domaćeg proizvoda.
On je rekao da su namjenska izdavajanja za zdravstveno osiguranje u 2005. godini iznosila 15,4 miliona KM, a trenutno iznose 40 miliona KM, zatim 118 miliona za Fond PIO, a trenutno 188 miliona KM, te za program socijalnog zbrinjavanja radnika 18 miliona KM, a 20 miliona KM u 2011. godini.
“Invalidnine, vojne i civilne, u 2005. godini iznosile su 106 miliona, a 149,4 miliona u 2011. godini”, dodao je Džombić.
Poslanik SDS-a Zoran Latinović smatra da Izvještaj potvrđuje nedomaćinski odnos trošenja budžetskih sredstava poreskih obveznika RS.
Predsjednik Narodne skupštine RS Igor Radojičić prekinuo je sjednicu, a njen nastavak zakazao za sutra u 10.00 časova.
Narodna skupština RS je prethodno razmatrala po hitnom postupku Prijedlog zakona o premjeru i katastru RS, kojim se propisuje nadležnost Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove i geodetskih organizacij
Ministar pravde Džerard Selman istakao je da je Ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan u dijelu Ustava RS prema kojem Srpska uređuje i obezbjeđuje svojinske i obligacione odnose i zaštitu svih oblika svojine.
“Razlog za donošenje ovog zakona ogleda se u potrebi da se izbjegnu štetne posljedice po rad Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove, sudove u RS i građane prilikom ostvarivanja prava”, rekao je Selman, obrazlažući navedeni prijedlog zakona.
Prema njegovim riječima, Prijedlogom zakona o katastru RS propisano je da njegovim stupanjem na snagu prestaju da važe odredbe Zakona o održavanju premjera i katastru zemljišta, Zakona o premjeru i katastru nepokretnosti i Zakona o zemljišnim knjigama.
“Zakonskim rješenjima su, između ostalog, propisani poslovi u vezi sa premjerom, načela katastra nepokretnosti, kao i geodetski radovi u oblasti prostornog planiranja”, dodao je Selman.
On je naglasio da su navedenim Prijedlogom zakona iz nadležnosti Republičke geodetske uprave brisane odrebe koje se odnose na međuentitetsku liniju i njeno vođenje, te dodao da će to ovlaštenje dobiti tek nakon utvrđivanja međuentiteske linije razgraničenja.
“Činjenica je da je međuentitetska linija i sada jednim dijelom obilježena kroz katastarske operate i čestice kroz koje prolazi”, pojasnio je Selman i dodao da je ovim zakonom pojačan određen oblik sudske zaštite za svojinska prava, tako da je strankama koje nisu dobile poziv omogućeno da posredstvom svojih punomoćnika ostvare određena prava.
Ministar pravde RS navodi da nema knjiženja u Republičkoj geodetskoj upravi ako postoji spor i dok ga ne riješi nadležni sud.
On je napomenuo da Vlada RS ne odstupa od projekta jedinstvene evidencije nekretnina u RS koju će voditi Republička geodetska uprava, te da zemljišne knjige koje su prenesene iz gruntovnica kod osnovnih sudova i dalje ostaju u Republičkoj geodetskoj upravi.
Šef Kluba poslanika DNS-a Spomenka Stevanović istakla je da je usvajanjem zakona potrebno riješiti pravni vakum koji je nastupio nakon odluke Ustavnog suda BiH.
“Ovim zakonskim rješenjima koja su kvalitetna želi se prevazići postojeće stanje što je dobro za sve građane RS”, rekla je Stevanovićeva.
Poslanici opozicionih partija smatraju da je navedeni Prijedlog zakona trebalo da ide u redovnu parlamentarnu proceduru, a ne po hitnom postupku, jer je riječ o sistemskom zakonu važnom za RS, te da pojedina zakonska rješenja nisu dobra.
