SARAJEVO – Centralna banka BiH, prema zakonu, funkcioniše prema aranžmanu valutnog odbora, što znači da je domaća valuta u potpunosti pokrivena evrom kao rezervnom valutom, rečeno je danas Srni u ovoj finansijskoj instituciji.

“Devizne rezerve predstavljaju deviznu aktivu monetarnih vlasti – centralne banke – i način korištenja deviznih rezervi, kao i instrumenti u koje se iste investiraju zavisi od institucionalnog uređenja centralne banke i monetarne politike koja se primjenjuje u konkretnoj zemlji”, navodi se u komentaru Centralne banke BiH u vezi sa medijskim navodima da BiH trenutno nema ni gram zlata u rezervama, te da bi, da u prethodnim godinama nije prodavala to zlato, sada imala 237.000 unci ili 7,3 tone zlata vrijednosti oko 450 miliona evra.

Navedeno je da je Zakonom o Centralnoj banci BiH propisano da je jedan od osnovnih zadataka ove institucije, koji se izvršava pod nadležnošću njenog Upravnog odbora, da drži i upravlja službenim deviznim rezervama, prvenstveno na siguran način, a da se potom vodi principima likvidnosti i profitabilnosti.

Zakonom su određeni instrumenti u koje Centralna banka BiH može investirati devizne rezerve, te u skladu sa tim ova banka investira devizne rezerve primarno u vrijednosne papire država članica evrozone najvišeg kreditnog rejtinga, depozite kod odabranih centralnih banaka u evrozoni, Banke za međunarodna poravnanja u Bazelu i inostranih poslovnih banaka visokog kreditnog rejtinga, kao i u monetarno zlato, vodeći računa o ograničenjima ulaganja u svaki pojedinačni instrument, svaku pojedinačnu zemlju i pojedinu poslovnu banku.

U upravljanju deviznim rezervama posebna pažnja posvećuje se upravljanju vezanim rizicima.

U procesu upravljanja deviznim rezervama, posebno na taktičkom i operativnom nivou, kontinuirano se razmatraju sve dostupne informacije sa relevantnih tržišta novca i kapitala u evrozoni i svijetu, kao i dostupne prognoze koje bi mogle uticati na investiranje deviznih rezervi u tekućoj godini, ali i u narednom periodu. Ovo je uobičajena praksa centralnih banaka, koje su posebna, vrlo konzervativna, vrsta investitora, navodi se u komentaru Centralne banke BiH dostavljenom Srni.

Centralna banka BiH prilagođava strukturu portfolija deviznih rezervi vršeći kupoprodajne transakcije raspoloživim instrumentima, uključujući i zlato.

Centralna banka BiH ne komentariše pojedinačne investicione odluke, a, informacije o strukturi deviznih rezervi, odnosno učešću pojedinačnih instrumenata u portfoliju deviznih rezervi, kao i način donošenja odluka su javno dostupne u zvaničnim publikacijama Centralne banke BiH.

Kada se govori o smanjenju kapitala, ovdje je riječ o obračunskim efektima, a ne o trajnom gubitku kapitala.

Računovodstveno evidentiranje obračunskih efekata vezanih za kapital je obaveza po međunarodnim standardima koje Centralna banka BiH mora u potpunosti da zadovolji.

Tržišna kretanja i njihovi efekti na kapital su fenomen sa kojim se suočava cijeli svijet, pa i centralne banke, a ne samo Centralne banke BiH.

U periodu kada rastu kamatne stope kategorija kapitala gdje se evidentiraju promjene po osnovu promjene rezerve fer vrijednosti iz investicija se mijenja, te je ista u eri niskih kamatnih stopa visoka, dok se ista sa rastom kamatnih stopa smanjuje.

Centralna banka BiH kontinuirano preduzima mjere prilagođavanja svog portfolija, sve s ciljem očuvanja vrijednosti neto deviznih rezervi, odnosno monetarne stabilnosti valutnog odbora.

Rast kamatnih stopa na relevantnim finansijskim tržištima imao je određeni negativan efekat na navedenu kategoriju kapitala Centralne banke BiH /zbog smanjenja tržišne vrijednosti obveznica evrozone usljed prilagođavanja novonastalim tržišnim uslovima/, ali je taj efekat ograničen.

S druge strane, povećanje kamatnih stopa predstavlja priliku za reinvestiranje sredstava po povoljnijim uslovima i time i povećanje vrijednosti deviznih rezervi i jačanje valutnog odbora i kapitala Centralne banke BiH, poručuju iz ove institucije.