BANJALUKA – Početkom naredne godine, na osnovu primjene Privremenog sporazuma o trgovini i trgovinskim pitanjima u okviru Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju nastavlja se snižavanje i postepeno ukidanje stopa carine na veći broj proizvoda porijeklom iz EU, potvrđeno je u Upravi za indirektno oporezivanje BiH.

Za proizvode poput bezolovnog motornog benzina sa oktanskim brojem manjim od 95 stopa carine smanjena je na četiri odsto u ovoj godini, a od početka naredne godine iznosiće dva odsto. U potpunosti će biti ukinuta 2013. godine.

Isto se odnosi i na motorna ulja, tačnije na kompresorska ulja za podmazivanje i turbinska ulja za podmazivanje, kod kojih carina u ovoj godini takođe iznosi četiri odsto.

Stopa carine postepeno se smanjuje i za određene tekstilne proizvode – poput kaputa, ogrtača i pelerina od umjetnih i sintetičkih vlakana, odijela od vune, jakne, sakoe i pantalone, kostime od vune, pamuka i sintetičkih vlakana, te bluze i košulje od pamuka ili sintetičkih vlakana…

Prije stupanja na snagu ovog sporazuma, stopa carine za ove proizvode iznosila je 15 odsto, a u ovoj godini iznosi šest odsto. Od naredne godine biće tri odsto, a od 1. januara 2013. godine u potpunosti se ukida.

Ovakvo postepeno ukidanje carina odnosi se i na draguljarske predmete i predmete zlatarstva, kao i na polovna putnička motorna vozila porijeklom iz EU za koja stopa carine trenutno iznosi šest odsto. Od početka 2012. godine carina će iznositi tri odsto, a u 2013. godini biće u potpunosti ukinuta na polovna motorna vozila.

Stope carine se postepeno smanjuju i na određene mliječne proizvode, poput nekih jogurta, mliječnih namaza i slično, u zavisnosti od sadržaja mliječne masnoće.

U ovoj godini stopa carine na ove proizvode iznosi četiri odsto. Prije   stupanja na snagu Sporazuma iznosila je deset odsto, u idućoj godini iznosiće dva odsto, a od početka 2013. godine biće potpuno ukinuta.

Postepeno smanjenje carine odnosi se i na teleće i juneće meso, za koje je carina prije stupanja na snagu Sporazuma iznosila deset odsto, a u ovoj godini iznosi četiri odsto. U narednoj godini biće smanjena na dva odsto, a do potpunog ukidanja doći će 2013. godine.

Carine su smanjene i na određene vrste povrća poput crvenog luka, paradajza, kao i na određene vrste voća. One će postepeno biti smanjivane u narednoj godini, da bi bile potpuno ukinute 2013. godine.

Pržena kafa sa kofeinom i bez kofeina u ovoj godini ima stopu carine od četiri odsto, a od početka naredne godine carinska stopa iznosiće dva odsto, dok će u potpunosti biti ukinuta 2013. godine.

Primjena Privremenog sporazuma o trgovini i trgovinskim pitanjima u okviru SSP-a počela je 1. jula 2008. godine, a od početka 2009. godine za oko 90 odsto proizvoda koji se uvoze iz EU i imaju porijeklo iz EU carine su u potpunosti ukinute.

Za ostale proizvode, za koje je pregovarački tim BiH utvrdio da su od posebnog značaja za BiH, postignut je dogovor sa EU da se stope carine postepeno smanjuju za period od 2008. do 2013. godine.

Sada se već sasvim jasno može reći da od početka primjene Privremenog sporazuma o trgovini i trgovinskim pitanjima između BiH i EU nije došlo do znatnijeg smanjenja cijena proizvoda na koje se u međuvremenu ukinula ili smanjila carina. Zato se smanjenje cijena ne može očekivati ni početkom naredne godine.

Formiranje cijena na tržištu u BiH je slobodno i zavisi isključivo od ponude i potražnje u datom momentu. Ne postoji mehanizam kojim bi BiH bilo koga prisilila da za postotak smanjenja stope carine smanji i finalnu cijenu tih proizvoda na tržištu.

Primjena Privremenog sporazuma dovela je do smanjenja prihoda od carina. Najveći pad prihoda zabilježen je 2009. godine, kada je u potpunosti ukinuta carina na najveći dio proizvoda, a u prilog tome govori činjenica da su u 2007. godini prihodi od carina iznosili 655 miliona KM, u 2008. godini 650 miliona KM, a u 2009. godini 345 miliona.

U 2010. godini prihodi od carina iznosili su 302 miliona KM, a u toku prvih deset mjeseci 2011. godine prihodi od carina iznose 238 miliona KM.

Gubitak prihoda po osnovu carina nadomješten je povećanjem akciza ili posebnih proizvoda, prije svega povećanjem akciza na duvanske prerađevine.