BANJALUKA – Opštine i gradovi u RS kreditno su zaduženi sa više od 290 miliona maraka. Reč je o njihovom dugu na kraju 2010. godine koje je obelodanilo Ministarstvo finansija a koje će uskoro imati i potpune informacije o zaduženjima u ovoj godini. Najveće zaduženje na kraju prošle godine imala je Banjaluka, a prate je Bijeljina, Prijedor i Doboj. 
Trenutno najzaduženije opštine su Kneževo, Šamac, Srbac, Gradiška, Laktaši, Novo Goražde, Istočni Stari Grad, Kozarska Dubica i Kostajnica. Opštine se najčešće zadužuju da bi finansirale važne infrastrukturne projekte. Prednjači ulaganje u izgradnju vodovodne mreže i puteva, a nije retkost da se kredit diže kako bi se izmirila dugovanja i isplatile plate, kažu u Ministarstvu finansija.
Načelnik Gradiške Nikola Kragulj potvrdio je da je ova opština kreditno zadužena sa 25,8 miliona KM, dok je budžet za godinu na izmaku nešto više od 21,2 miliona maraka.
– Pozajmice smo uglavnom iskoristili za infrastrukturne projekte, izgradnju Doma kulture i sportske dvorane – tvrdi Kragulj i dodaje da opština uredno vraća kredit.
Opština Istočni Stari Grad zadužena je pola miliona. Novac su iskoristili za osnivanje komunalnog preduzeća i kupovinu opreme za njegovo funkcionisanje.
– Vodili smo se logikom da je najbolje da opština bude zadužena kako bi osnovali ovo preduzeće. Ranije smo imali kredit koji smo uspeli zatvoriti, a nadamo se da ćemo i ovaj rešiti bez problema – rekao je načelnik Bojo Gašanović. Istovremeno, opštinski budžet za 2011. je 1,3 miliona maraka.
Načelnik Kozarske Dubice Nino Jauz, koja je kreditno zadužena sa sedam miliona maraka, smatra da u priči o kreditnom zaduženju „ima dosta politikanstva“. On se poziva na Zakon o zaduživanju, dugu i garancijama RS. Po zakonu se sve opštine mogu zadužiti samo ako u periodu stvaranja duga ukupan iznos koji dospeva za otplatu u bilo kojoj narednoj godini ne prelazi 18 odsto njenih redovnih prihoda ostvarenih u prethodnoj fiskalnoj godini.
– Dakle, ako nekom ne odgovara ovakav način zaduživanja opština, potrebno je da menja zakon. Važnije je pitanje kako se troše te pozajmice – smatra Jauz.
Navodi da je najveći deo novca, više od 50 odsto, u njegovoj opštini uloženo u izgradnju i rekonstrukciju vodovodne mreže. Novac je, tvrdi, još utrošen za izgradnju javne rasvete. Budžet Kozarske Dubice je nešto više od 14 miliona maraka. U opštini Kostajnica, koja je zadužena 242.618 KM, tvrde su novac ulagali u kapitalne projekte.
– Deo kredita iskoristili smo za modernizaciju putne mreže, a jedan deo da zatvorimo skupe kredite – kaže Marko Čolić, načelnik ove opštine, čiji je budžet oko dva miliona maraka.
U opštini Srbac kreditno su se zadužili za više od 7,9 miliona KM, dok je budžet devet miliona KM. Čelni ljudi opštine naglašavaju da je, mereno u procentima, trenutno zaduženje 12 odsto što je daleko ispod zakonskog ograničenja.
– Važno je da za sada uspevamo da uredno servisiramo dug. Novac smo u najvećoj meri iskoristili za infrastrukturne projekte i igradnju vodovodne mreže – izjavio je načelnik Srpca Živko Mikulić.
U opštini Šamac, koja je druga na listi najzaduženijih, naglašavaju da su kredit morali da uzmu “da bi se rešili dugova”.
– Da nismo izmirili te obaveze, ne bismo mogli nastaviti da funkcionišemo. Sada je važno da smo obezbedili finansijsku stabilnost – kaže Savo Minić, načelnik opštine koja ima kredit od oko pet miliona KM. Njihov budžet za 2011. godinu veći je za dva miliona maraka od kreditnog zaduženja.
Minić smatra da ova opština nije samo druga na listi kada je reč o zaduženju, već i to da je 2009. i 2010. godine bila prva po merama štednje.
U Ministarstvu finansija kažu da, dok ne sumiraju sve podatke, ne mogu da upoređuju stanje zaduženosti opština i gradova sa prošlogodišnjim.
– Prilikom tumačenja obaveza po osnovu kredita treba imati u vidu da je, osim apsolutnog iznosa kredita, važna i kamatna stopa, period otplate kredita, grejs period, kao i redovni prihodi budžeta svake od opština ili gradova. Postoje opštine koje, na osnovu podataka koje smo od njih dobili, nemaju obaveza po osnovu kredita. Pošto je uglavnom reč o veoma malim opštinama, po pitanju visine redovnih prihoda budžeta opštine, nezahvalno je tražiti ocenu visine zaduživanja – ističu u Ministarstvu.
Kada je reč o vraćanju kredita, ocena Ministarstva je da su opštine uglavnom ažurne.
Kredit Banjaluke 141,6 miliona KM
Iako je prošle godine grad Banjaluka bio prvi na listi zaduženja, ove godine ne nalazi se među deset najzaduženijih opština. Ukupna zaduženost Banjaluke trenutno iznosi oko 141,6 miliona maraka. Godišnje se otplati oko 12,7 miliona maraka ili oko deset odsto godišnjeg budžeta.
– Kredit je korišćen za rekonstrukciju i modernizaciju lokalnih puteva, vodosnabdevanje seoskog područja, izgradnju groblja u Vrbanji, rekonstrukciju ambulanti, vrtića, javne rasvjete i druge projekte – naveli su iz Administrativne službe Grada Banjaluka uz napomenu da redovno servisiraju sva zaduženja.
