SARAJEVO – Ekonomija BiH je i u prethodnoj godini uspjela izbjeći recesiju uprkos prirodnoj katastrofi u drugom kvartalu 2014. godine, koja je uzrokovala direktne štete i gubitke u ukupnom iznosu od 14,8 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP), odnosno dvije milijarde evra, saopšteno je iz Raiffeisen banke BiH.
U saopštenju se navodi da se zbog toga u ovoj godini očekuje realni rast BDP-a od 2,5 odsto u odnosu na prethodnu godinu, vođen prije svega pozitivnim momentumom u spoljnotrgovinskoj razmjeni, ali i većim iznosom investicija dominantno u elektro-energetski sektor, te u inrastrukturne projekte
Početak 2015. godine nije donio pozitivne pomake u ekonomskoj aktivnosti BiH. Dostupni makroekonomski indikatori za prvi mjesec 2015. godine ukazuju na pad većine ključnih ekonomskih indikatora uključujući industrijsku proizvodnju, izvoz roba, uvoz roba, te prosječnu neto platu.
Dešavanja u realnoj ekonomiji snažno su se odrazila i na bankarski sektor BiH, koji bilježi stopu kreditnog rasta od svega 2,2 odsto u odnosu na prethodnu godinu, što je najniža stopa rasta u posljednjih 15 mjeseci.
Ipak, potrebno je istaći da je slabija ekonomska aktivnost sa početka 2015. godine bila u skladu sa očekivanjima, te da neće značanije uticati na prognozirane stope ukupnog ekonomskog rasta u ovoj godini, napominje se u saopštenju.
Glavni analitičar Raiffeisenovog Odjeljenja za istraživanje pri Raiffeisen Bank International AG Peter Brecinšek je prilikom nedavnog predstavljanja „Strategije za srednju i istočnu Evropu“ za drugi kvartal 2015. godine istakao ekonomija da je stabilnost regiona srednja Evropa utemeljena na izuzetnom lokalnom rastu ali i na čvrstim ekonomskim vezama sa Njemačkom.
„Podregioni srednje i istočne Evrope bilježe dosta različite trendove i u 2015. godini. Premda će srednja Evropa vjerovatno zabilježiti prosječan rast od tri odsto, rast BDP –a u jugoistočnoj Evropi manji je od prognoziranog za 1,9 odsto“, naveo je Brecinšek.
Prema njegovim riječima, navedeni pokazatelji su prvenstveno posljedica stagnacije Hrvatske i Srbije, koja baca sjenu na značajan rast u Rumuniji od tri odsto.
„Tri zemlje regiona Istočne Evrope, odnosno Bjelorusija, Rusija i Ukrajina, suočavaju se sa recesijom“, rekao je Brecinšek prilikom predstavljanja „Strategije za srednju i istočnu Evropu“, za drugi kvartal 2015. godine.
Velika konkurentnost zemalja srednje Evrope dodatno osnažuje bilanse tekućih transakcija, što znači da su ove zemlje nezavisne o stranom kapitalu.
Upravo zahvaljujući tokovima kapitala, valute pomenutih zemalja ojačale su u odnosu na početak godine.
Nedostatak inflacije i ekspanzivna monetarna politika Evropske centralne banke u prethodnim kvartalima omogućili su pojedinim centralnim bankama u srednjoj Evropi smanjenje kamatnih stopa.
Naprimjer, Poljska je zabilježila novu minimalnu stopu od 1,5 odsto; referentna stopa Rumunije trebala bi pasti na dva odsto, a Mađarske na vrijednost blizu 1,5 odsto.
Time bi ciklus smanjenja stopa trebao biti zaokružen, a samim tim bi i valute pomenutih zemalja mogle nakratko prestati sa rastom u odnosu na evro, što je zabilježeno u prvom kvartalu.
