BANJALUKA – Ministar finansija RS Aleksandar Džombić rekao je da je rebalans budžeta RS za 2009. godinu predviđen u iznosu od 1,6 milijardi KM, što je za 70 miliona KM ili 4,2 odsto manje u odnosu na ovogodišnji budžet. 
Obrazlažući poslanicima u Narodnoj skupštini RS razlog za donošenje rebalansa po hitnom postupku, Džombić je rekao da je ograničen rok za njegovo usvajanje, a u skladu sa uslovima za sklapanje stendbaj aranžmana sa Međunarodnim monetarnim fondom (MMF).
Poslanici RS do kasno sinoc nisu bili glasali za rebalans budžeta RS.
Džombić je istakao da je osnovi razlog provođenja rebalansa smanjenje prihoda ispod planiranog nivoa, a posebno kada je riječ o prihodima od indirektih poreza.
“To je posljedica recesivnih kretanja globalnih razmjera, koja su dovela do smanjenja spoljnotrgovinske aktivnosti domaćih preduzeća i pada potrošnje, kao i promjene u poreskoj politici, te dalja primjena Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju”, objasnio je Džombić.
On je naveo da je izvršenje prihoda za prvih pet mjeseci ove godine manje u odnosu na isti period plana budžeta za 2009. godinu, te je procijenjeno da će do kraja godine ukupni budžetski prihodi iznositi 1,372 milijardi KM, odnosno 18 odsto manje u odnosu na plan.
“To je, uz 228 miliona KM dobijenih od MMF-a kroz stendbaj aranžman, iznos od 1,6 milijardi KM ukupnih budžetskih sredstava”, precizirao je Džombić.
Poreski prihodi u ovoj godini su planirani u iznosu od 1,43 milijardi KM, dok se rebalansom budžeta predviđa iznos od 1,203 milijardi KM.
Struktura ukupne budžetske potrošnje rebalansa budžeta RS odnosi se domaću potrošnju u iznosu od 1,378 milijardi KM i ostalu budžetsku potrošnju u iznosu od 221 milion KM.
Prijedlogom rebalansa predviđa se smanjenje domaće budžetske potrošnje za 4,6 odsto, pri čemu su najznačajnije uštede ostvarili Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite 15,9 miliona KM, Ministarstvo za izbjeglice i raseljena lica 15 miliona KM, Ministarstvo rada i boračko-invlaidske zaštite 13,2 miliona KM, Ministarstvo pravde 6,1 milion, Ministarstvo prosvjete i kulture 2,6 miliona KM, Ministarstvo porodice, omladine i sporta 2,1 milion KM, Ministarstvo unutrašnjih poslova 1,6 miliona KM i Narodna skupština RS milion KM.
Najveće uštede su ostvarene na neproduktivnim kapitalnim ulaganjima, materijalnim troškovima, grantovima i transferima. Uštede u grantovima i neprioritetnim davanjima su 36,7 miliona KM, a na transferima 15 miliona KM.
Uštede na troškovima materijala i usluga su 4,7 miliona KM, odnosno 4,6 odsto manje u odnosu na plan budžeta za 2009. godinu. Na neproduktivnim kapitalnim ulaganjima ušteđeno je 9,6 miliona KM, odnosno 45,7 procenata manje u odnosu na projektovani budžet.
U skladu sa Zakonom o republičkoj upravi, kojim je predviđeno osnivanje novih insitucija koje se finasiraju iz budžeta RS, novi budžetski korisnici, za koje su predviđena inicijalna sredstva za početak rada su Republička uprava za igre na sreću, Centar za pružanje besplatne pravne pomoći i Agencija za šume.
Osim njih, u rebalans budžeta uvršteni su Ombudsman za djecu RS i Republička izborna komisija.
Prema njegovim riječima, kretanje makroekonomskih parametara pokazuje da se posljedice svjetske ekonomske krize odražavaju i na RS, posebno u odnosu na razmjenu s inostranstvom, pad javne potrošnje i stranih investicija, što je za posljedicu imalo i pad prihoda.
On je iznio podatak da je spoljnotrgovinska razmjena RS s inostranstvom od januara do maja iznosila dvije milijarde KM, od čega se na izvoz odnosi 634 miliona, a na uvoz 1,4 milijarde.
Džombić je kazao da je u odnosu na isti period prošle godine evidentan pad spoljnotrgovinske razmjene za 15,2 odsto.
Ipak, kao pozitivnu stvar ministar finansija je naveo rast industrijske proizvodnje u prvih pet mjeseci ove godine od 16,8 odsto i to prvenstveno zahvaljujući porastu proizvodnje električne energije i u prerađivačkoj industriji.
Izlaganje ministra finansija nisu slušali poslanici SDS-a, koji su prije toga napustili skupštinsku salu, s obrazloženjem da ne žele da slušaju Džombićev govor o Prijedlogu rebalansa budžeta RS za ovu godinu.
Branislav Borenović, šef Kluba poslanika PDP-a, rekao je da PDP neće podržati rebalans budžeta ukoliko na njega ne bude usvojeno oko 40 amandmana ove stranke.
"Očigledno je rebalans jedini način da se smanje davanja onim socijalnim kategorijama koje jedini izvor prihoda imaju iz budžeta RS”, naveo je Borenović.
Vojislav Gligić, nazavisni poslanik, smatra da bi rebalans budžeta trebalo da bude usmjeren na smanjenje javnih investicija za 50 odsto i neprofitabilnih kapitalnih ulaganja za oko 60 odsto.
Džombić je rekao da su kojim slučajem u decembru prošle godine uvaženi amandmani SDS-a za povećanjem budžeta od 127 miliona KM, RS bi danas bila u velikim problemima.
“Zato sadašnje primjedbe nisu suštinske već površne i praktično služe u političke svrhe”, ocijenio je Džombić, dodavši da je i zahtjev SDS-a za dostvljanjem pisma namjere, koji je RS poslala MMF-u, ispolitizovan tvrdnjama da u njemu ima nešto što je interesantno za javnost, jer navodno opterećuje RS, a Vlada RS to krije.
