BANJALUKA – Trend emitovanja municipalnih obveznica, kao kraći put ulaganja i realizacije u opštinske projekte, u ovoj godini bio je veoma aktuelan na Banjalučkoj berzi, tako da je tokom ove godine čak sedam opština RS emitovalo obveznice u ukupnom iznosu od oko 18 miliona KM.

Samo u proteklih nekoliko dana na Banjalučkoj berzi uspješno je završena druga emisija obveznica opštine Gradiška vrijedna sedam miliona KM, dok su otvorene ponude emisija prvih obveznica Kneževa i Novog Grada, te druga emisija obveznica opštine Srbac.

“Ove godine prometovano je oko 4,5 miliona KM municipalnih obveznica, što zajedno s novim emisijama čini oko 15 odsto ukupnog prometa na berzi”, rekao je Milan Božić, direktor Banjalučke berze.

On je objasnio da su se kamatne stope za nove obveznice kretale od šest do 6,75 odsto, s rokovima dospijeća od deset do 15 godina.

U prethodne dvije godine četiri opštine i grad Banjaluka uspješno su emitovale municipalne obveznice u vrijednosti od 35,2 miliona KM. Na ovaj način uspješno su okončani projekti izgradnje nove sportske dvorane u Laktašima i izgradnja novog banjalučkog mosta preko rijeke Vrbas.

Božić je istakao da su opštinske obveznice donijele nove mogućnosti za ulaganje na tržištu kapitala i da je za njihov razvoj prvenstveno zaslužna IRB, koja je ujedno i najveći investitor u ove obveznice.

“Učešće osiguravajućih kuća, banaka i drugih investitora u kupovini municipalnih obveznica još je nedovoljno, a da bi ove obveznice bile interesantne za širi krug investitora potrebno ih je ’spakovati’ u posebni municipalni fond”, rekao je Božić.

On je objasnio da je Banjalučka berza ovakavu inicijativu o osnivanju municipalnog fonda već planirala uputiti IRB-u.

“Municipalni fond bio bi otvoren i njime bi upravljala IRB. Inicijalno bi fondovi kojima upravlja IRB imali 100 odsto udjela u tom fondu po osnovu unosa već kupljenih obveznica, ali bi se vremenom taj udio smanjivao, jer bi investitori mogli da kupuju udjele na berzi i šalterima banaka”, objasnio je Božić.

On je istakao da se prednost ovog modela za investitore ogleda u većoj likvidnosti i manjim troškovima, a vrijednost udjela bi se konstantno uvećavala za iznos propisanih kamata.

Božić je na primjeru objasnio da bi stvaranje municipalnog fonda značilo ako bi na početku godine vrijednost udjela iznosila 100 KM, ona bi se uvećavala, i na kraju godine bi iznosila oko 106 KM, ako se uzme u obzir prosječna kamatna stopa kod ovih obveznice.

“U ovom slučaju, pojedinačni investitor bi u svakom momentu mogao da traži iskup svog uloga u skladu s njegovom trenutnom vrijednošću”, kazao je Božić, dodajući da bi fond prikupljao sredstva od otplate glavnica i kamata, te ih zajedno s novouplaćenim ulozima ulagao u nove emisije obveznica.

Prema njegovim riječima, slično koncipiran municipalni fond u Danskoj postao je veoma zanimljiv instrument štednje građana.

Branko Kecman, direktor brokerske kuće “Advantis broker”, kaže da su se mnoge opštine odlučile na to da svoje projekte finansiraju posredstvom obveznica, a ne kredita, zbog njihovih prednosti, među kojima je i ta što je kamatna stopa na njih niža nego u bankama.

On je istakao da su opštine svoje obaveze prema kupcima isplaćivale tačno u dan, dodajući da ukoliko dođe do uvođenja sekundarne trgovine, onaj ko kupi obveznice će u svakom trenutku moći prodati i doći do novca.

On je kazao da je, pored IRB-a, najveći ulagač u opštinske obveznice “Grawe osiguranje”, jer se radi o kući koja ima dugoročne izvore finansiranja, koji su u vezi sa životnim osiguranjem.

“Dobro je što i IRB počinje razmišljati u tom smjeru da obveznice koje kupi počinje prodavati na berzi, što, iako je dugotrajan postupak, ipak ide u dobrom pravcu”, ocijenio je Kecman.