BANJALUKA – Uprkos teškoj ekonomskoj situaciji i finansijskoj krizi, građani BiH su u prvih devet mjeseci uštedjeli 6,8 milijardi KM, odnosno 721 milion KM ili 11,7 odsto više u odnosu na isti period prošle godine, podaci su Centralne banke BiH. 
– Od ukupnih depozita stanovništva, depoziti po viđenju čine 2,73 milijarde KM ili 39,7 odsto, dok oročeni i štedni depoziti iznose 4,15 milijardi KM ili 60,3 odsto – naveli su iz CBBiH, uz napomenu da depoziti stanovništva učestvuju s 53,7 odsto u ukupnim depozitima svih domaćih institucionalnih sektora kod komercijalnih banaka u BiH.
Kada je u pitanju valuta, građani su najviše štedili u evru, ukupno 4,1 milijardu KM, zatim u konvertibilnim markama, 2,31 milijardu, dok je vriijednost depozita u ostalim stranim valutama iznosila 470 miliona KM.
Prema podacima Agencije za bankarstvo RS, zaključno sa 25. oktobra ove godine, građani RS bankama su na čuvanje povjerili 1,2 milijarde KM, odnosno 150 miliona ili 14 odsto više u poređenju s 31. decembra prošle godine.
– Oročena štednja iznosi 958,4 miliona KM i ima stopu rasta od 15 odsto u odnosu na decembar prošle godine. Štednja po viđenju iznosi 263,2 miliona KM i veća je 12 odsto u odnosu na kraj prošle godine – saopštili su iz ABRS.
Dodali su da prema valutnoj strukturi devizna štednja u RS iznosi 951,4 miliona KM, a štednja u KM 270,2 miliona KM,
Iz ABRS napominju da ukupna štednja, uključujući i tekuće račune građana s 25. 10. 2011. godine, iznosi 1,5 milijardi KM i bilježi stopu rasta od 11 odsto u odnosu na kraj prošle godine.
U komercijalnim bankama ističu da je povećano učešće oročene štednje u ukupnoj štednji rezultat vraćanja povjerenja u banke. U Novoj banci a.d. Banja Luka kažu da je vraćanju povjerenja u štednju u velikoj mjeri doprinijelo formiranje Agencije za osiguranje depozita BiH, koja predstavlja mehanizam zaštite i osigurava ukupne depozite klijenta do 35.000 KM. Dodaju da su od početka godine oročeni depoziti građana u ovoj banci uvećani 38 odsto u odnosu na kraj prošle godine. Samo u okviru kampanje Nove banke "Tri ključna razloga za štednju" u toku mjesec dana oročeno je 15,6 miliona KM.
– Štedni proizvod za koji su građani najviše iskazali interesovanje jeste rentna štednja kao oblik štednje koji klijentima omogućava isplatu i raspolaganje kamatom unaprijed ili tokom trajanja perioda oročenja. Kamatne stope su fiksne i kreću se do 5,5 odsto – rekao je Igor Jovičić, direktor Sektora retail i upravljanja poslovnom mrežom. On je dodao da očekuju da će se pozitivni trendovi nastaviti i u narednom periodu, jer građani sve više uviđaju da je štednja jedan od sigurnih načina ne samo da se uštedi, već da se oročavanjem depozita ostvaruju pravo na kamatu kao dodatni izvor prihoda.
Ekonomisti ističu da je da je osnovni razlog povećanje štednje sigurnost, jer se u vrijeme krize novac uglavnom usmjerava tamo gdje je manji rizik.
– Iako je prinos na kapital u tom slučaju mali i kamate često nisu stimulativne, građani se radije odlučuju za štednju u bankama, jer u nedostatku privrednih aktivnosti uslovi nisu povoljni za investiranje – rekao je šef Sekcije za bankarstvo Udruženja ekonomista RS SWOT, Dragan Krošnjar.
On smatra da povećanju štednje doprinose razne promotivne akcije koje banke organizuju nudeći atraktivne kamatne stope veće i do 50 odsto.
– Tokom takvih akcija kamatne stope iznose i do šest odsto, što mnogi građani koji imaju slobodna novčana sredstva iskoriste. Nakon završetka akcije kamate se opet vrate na oko tri odsto i nisu baš stimulativne, pa je osnovni razlog povećanja štednje isključivo sigurnost novca – naglasio je Krošnjar. Prema njegovim riječima, svakako je povoljno što u BiH postoji šest milijardi deponovanih sredstava u bankama koja se vrlo lako mogu preusmjeriti u razvoj privrede ukoliko se stvore povoljniji uslovi za to.
