BANJALUKA – Prosječni doprinos u privatnom sektoru skoro je duplo niži od doprinosa koji uplaćuje javni sektor u Srpskoj, što je velikim dijelom posljedica nerealnog prikazivanja bruto plate na koju se obračunavaju doprinosi, a najupečatljiviji primjer su advokati i notari. 
Na osnovu analiza koje je uradio Fond zdravstvenog osiguranja RS, prosječan doprinos po zaposlenom u javnom sektoru u Republici Srpskoj iznosi 181,71 marku, a u privatnom 98,84 marke.
Prema podacima Fonda, to je posljedica nerealnog prikazivanja osnovice, odnosno bruto plate.
– Advokati i notari objektivno bi trebalo da imaju bruto platu koja je bar na nivou prosječne plate u Srpskoj. Međutim, analiza, koja je rađena na uzorku od 294 advokata i 56 notara, pokazala je da čak 60,88 odsto advokata i 42,86 odsto notara prikazuje bruto platu koja je niža od prosječne bruto plate isplaćene u RS – navodi se u analizama FZO RS.
Dodaje se da 14,29 odsto advokata u Srpskoj prikazuje bruto platu koja je niža čak i od polovine prosječne bruto plate.
– Svega 9,18 odsto advokata prikazalo je bruto platu veću od prosječno isplaćene bruto plate u RS, dok je kod notara taj procenat iznosio 57,14 odsto – pokazuju analize Fonda.
U analizama se navodi da je najniža bruto plata koju su prikazivali advokati niža od prosječne bruto plate isplaćene u RS za oko 56 odsto, a kod notara taj procenat iznosi 40.
Prema posljednjem istraživanju portala njnjnj.plata.ba, najbolje plaćeno zanimanje sa završenim pravnim fakultetom je notar čija mjesečna zarada iznosi više od 10.200 KM.
– Notarski stručni saradnik ima prosječnu platu 1.705 maraka, dok notarski pripravnik ima mjesečna primanja od skoro 1.150 maraka. Advokati u prosjeku imaju platu oko 2.100 KM – pokazalo je ovo istraživanje.
Prema podacima Zavoda za statistiku RS, prosječna neto plata u Srpskoj u aprilu iznosila je 803 marke.
Izvršni direktor Udruženja ekonomista RS “SWOT” Saša Grabovac rekao je da su plate u javnom sektoru više u odnosu na privatni, zbog čega je i realno da doprinosi budu veći, ali da su trenutno duplo niži doprinosi u privatnom sektoru ipak nerealni.
– Očigledno je da pojedinci prikazuju niže bruto plate, pa samim tim uplaćuju i manji iznos za doprinose, zbog čega bi inspektori trebalo da sprovedu strože kontrole i otkriju stvarnu sliku primanja – istakao je Grabovac.
Obračun doprinosa
U Republici Srpskoj doprinos za zdravstveno osiguranje obračunava se po stopi od 11,5 odsto. Zakonom o doprinosima ranije je bila propisana najniža osnovica za obračun doprinosa (50 odsto prosječne plate isplaćene u RS za prethodni mjesec), ali je posljednjim izmjenama Zakona, ta odredba izostavljena zbog izražene pojave da se ova zakonska odredba zloupotrebljava, odnosno da se doprinos obračunava na najnižu osnovicu.
