Ekonomije zemalja Zapadnog Balkana morale bi imati godišnji privredni rasti za najmanje šest odsto kako bi krajem četvrte decenije ovog vijeka dostigle prosjek Evropske unije, kaže se u analizi Svjetske banke.

Nakon decenije bez rasta, stopa privrednog rasta iznosi jedva tri odsto godišnje.

Glavna prepreka rastu je struktura ekonomskih odnosa s jezgrom EU. Finansijski i trgovinski odnosi, geografski položaj i politička saradnja s EU odavno Zapadni Balkan čine faktičkim dijelom Unije. Međutim, ne može se uopšte govoriti o tome da region dostiže EU: industrije su nestale, jer nisu mogle izdržati konkurenciju iz EU-a, spoljni dug raste, nezaposlenost ostaje previsoka, skoro svaka druga osoba mlađa od 30 godina nema posao. Uz to se nedovoljno investira, prije svega u obrazovanje, nauku i razvoj. Tako niti se može proizvesti dovoljno dobara i usluga, koji se mogu izvoziti, niti se može održavati postojeća infrastruktura, poput autoputeva, koji povezuju južne članice EU, Tursku i Srednji istok s jezgrom EU.

Spoljni dug može se objasniti deficitom trgovinskog bilansa od ukupno 98 milijardi eura, koji su ove male otvorene ekonomije nagomilale u odnosima s EU samo između 2005. i 2016. godine. Kako bi pokrile taj manjak, zemlje Zapadnog Balkana su se enormno zaduživale u inostranstvu – opet, prije svega, u bankama iz EU. One već ionako kontrolišu najveći dio bankarskog sektora u regionu, tako da ne zarađuju samo na kreditima, koje daju državama, već i na privredi i stanovništvu.

Stoga, kandidatima za pristupanje EU sa Zapadnog Balkana hitno su potrebne razvojne perspektive i više javnih investicija, kako bi udvostručili godišnju stopu rasta na najmanje šest odsto.

 DW