ZAGREB – Dok tržište novca ostaje obilježeno visokom likvidnošću, niskim kamatnim stopama i ponudom koja premašuje potražnju, transmisija novca prema privatnom sektoru u Hrvatskoj ostaje zakočena te se ne vide relevantni efekti ekspanzivne monetarne politike usmjerene poticaju kreditiranja poduzeća otkupom blagajničkih zapisa implementirane na samom kraju prošle godine, stoji u komentaru Hrvatske privredne komore na monetarna kretanja.
U avgustu je ponovno vrijednost kredita prema privatnom sektoru pala (-0,5%) uz veći pad vrijednosti kreditne zaduženosti sektora nefinancijskih trgovačkih društava (za 1,03 miliona kuna) i slabiji kod sektora stanovništva (za 248 miliona kuna).
Na godišnjem nivo se vrijednost kreditne zaduženosti privatnog sektora u Hrvatskoj nastavlja kretati opadajućom krivuljom, koja se proteže još od sredine 2012. godine: kod stanovništva trenutno na nivou od -0,9 odsto, a kod trgovačkih društava na nivou od -4,7 odsto (i to uz aprecijaciju evra od 1 odsto i švajcarskog franka od 3,2 odsto prema kuni što je ublažilo pad kunske protuvrijednosti kredita). Sektor država i nadalje još jedina realizuje pozitivne stope godišnjeg rasta, u avgustu na nivou 1,7 odsto.
Problemi u protočnosti transmisijskog mehanizma prema privatnom sektoru su aktualni i na nivou cijele EU gdje su stope rasta kredita daleko od vrijednosti koje su se realizovale u godinama prije globalne privredne krize (na nivou evro područja godišnje stope rasta kredita prema privatnom sektoru su negativne).
Tako da nastojanja i provođenje konvencionalnih (politika kamatnih stopa) i nekonvencionalnih (TLTRO, ABS) mjera od strane ECB-a, a i centralnih banaka zemalja izvan evrozone, uključujući i hrvatski HNB (smanjenje stope remuneracije na 0,0%, otkup obvezno upisanih blagajničkih zapisa u iznosu 50% prirasta plasmana domaćim nefinancijskim poduzećima) zasad nisu uspjele olabaviti transmisijske mehanizme, što upućuje da monetarne mjere same, bez podloge strukturnih reformi, ne stvaraju željene rezultate u oblasti rasta proizvodnje i opšte privredne aktivnosti, navodi se u komentaru.
‘U kontekstu takvih odnosa, do kraja godine ne očekujemo značajniju promjenu trenda kreditnih agregata. Tako bi se privatni sektor na nivou cijele 2014. godine, druge uzastopne godine, mogao razdužiti za oko 1,5 odsto, u skladu s fundamentalnim uslovima na tržištu koje je obilježeno niskom potražnjom, visokom zaduženošću stanovništva i nepovoljnim razvojem odnosa na tržištu rada’, zaključuju u Hrvatskoj privrednoj komori. (Agencije)
