SARAJEVO – Prema podacima sajta World Population Review, Bosna i Hercegovina je u ovoj godini među najmanje zaduženim državama u svijetu po odnosu duga prema bruto domaćem proizvodu.
Naime, kako se navodi u ovim podacima, od ukupno 169 država koje su obuhvaćene istraživanjem, BiH zauzima 143. mjesto, te zaduženost iznosi 24,8 odsto BDP-a.
Ovo znači da je Bosna i Hercegovina, prema ovom sajtu, peta najmanje zadužena zemlja u Evropi.
Inače, na ovoj listi najveću zaduženost ima Japan, sa 237 odsto BDP-a, a slijedi Grčka sa 177 odsto, Libanon 151 odsto, Italija 135 odsto BDP-a, te Singapur 126, Zelenortska ostrva 125, Portugal 117, Angola 111 i Butan 110 odsto.
Listu od 10 najzaduženijih zemalja zatvara Mozambik sa dugom od 109 odsto BDP-a.
Jedna od najvećih svjetskih sila, Sjedinjene Američke Države su dužne 107 odsto bruto domaćeg proizvoda.
Najmanju zaduženost po podacima ovog sajta imaju Bruneji sa 2,4 odsto BDP-a, a slijede Kajmanska ostrva sa 5,7 odsto, Avganistan 7,1, Estonija 8,4, te Rusija 12,2 odsto.
Od zemalja regiona, najveću zaduženost ima Hrvatska, 73,2 odsto BDP-a, pa slijede Slovenija sa 66,1, Albanija 65,9, Crna Gora 62,27, Srbija 52, te Sjeverna Makedonija 40,7 odsto bruto domaćeg proizvoda.
Marko Đogo, dekan Ekonomskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu, rekao je da je nedavno radio sličnu analizu, te da je na kraju 2021. godine javni dug BiH iznosio oko 34 odsto BDP-a.
“Sigurno je da je dug pao ispod 30 odsto. Podaci ne lažu, BiH jeste jedna od najmanje zaduženih zemalja, međutim treba imati na umu da su takođe nisko zadužene zemlje na primjer Moldavija, Bugarska i neke druge. Pozitivno je što postoji prostor za zaduživanje, ali postoji i razlog zašto smo malo zaduženi, jer praktično BiH od rata naovamo ima nizak kreditni bonitet. Naš kreditni bonitet, ako nije dodatno narušen, generalno se smatra špekulativnom investicijom. Znači, naše državne hartije od vrijednosti su na nivou špekulativnih investicija. Zbog ovoga mi nismo imali mogućnost da se zadužujemo po povoljnim uslovima. Iako se zadužujemo, onda je to po nepovoljnim uslovima, stavljajući to u odnos sa mogućnošću zaduživanja kompanija na tržištima zapadne Evrope”, objasnio je Đogo.
Druga stvar, pojašnjava on, mi nemamo razvijeno finansijsko tržište, tako da, iako bismo željeli da povećamo javni dug, to ne bismo uspjeli, jer bismo se morali zadužiti na svjetskom tržištu, a ne domaćem, a to ne bismo mogli po povoljnim uslovima i to je opasnost.
“Nije isto kad se Njemačka zadužuje u Njemačkoj, Italija u Italiji, Velika Britanija u Velikoj Britaniji, kao kada se BiH zadužuje u Njemačkoj, Italiji ili Velikoj Britaniji. Podaci su tačni, ali se BiH zbog drugih okolnosti ne može porediti sa ovim državama, iako je manje zadužena, jer niti imamo kapacitet da vratimo te dugove, niti imamo vlastito tržište gdje da se zadužimo, a da nam je trošak zaduživanja tako nizak”, kazao je Đogo. (Nezavisne)
