BANJALUKA – Nivo depozita u bankama koje posluju u RS u prvih šest mjeseci ove godine smanjen je za tri procenta u odnosu na kraj prošle godine, na šta je uticao značajan pad oročenih sredstava Vladinih institucija i privatnih preduzeća.

Polugodišnji izvještaj Agencije za bankarstvo RS pokazuje da je ukupni nivo depozita u bankama iznosio nešto više od četiri milijarde KM, od čega trećinu čine štedni ulozi građana (1,33 milijarde KM) sa povećanjem za šest odsto u poređenju sa krajem prethodne godine.

"Trend rasta depozita građana u 2009. i zadržavanje trenda u ovoj godini ohrabruje i od velike je važnosti s aspekta stabilnosti izvora finansiranja bankarskog sektora", ističu u Agenciji.

S druge strane, depoziti Vladinih institucija iznosili su oko 791 milion KM uz stopu pada od 20 odsto. Angažovanje tih depozita koji u osnovi čine sredstva od privatizacije, kako navodi regulator bankarskog sistema, odvijalo se, između ostalog, putem investicija, kredita i drugih oblika javne potrošnje, što je, ocjenjuju, djelomično ublažilo evidentirani pad depozita realnog sektora za 17 odsto, odnosno sa 571 milion na 472 miliona KM.

Ranko Milić, predsjednik Unije udruženja poslodavaca RS, kaže da polugodišnji pad depozita privatnih firmi u bankama za 100 miliona KM na najbolji način oslikava problem nelikvidnosti izazvan mahom uticajem globalne ekonomske krize.

"Privreda se guši u nedostatku novca, pa je prinuđena smanjiti sredstva u bankama kako bi pokrila nagomilane tekuće obaveze nastale smanjenim obimom poslovnih aktivnosti. Mnoge fabrike su pod udarom ekonomske krize redukovale proizvodnju, a nisu otpuštale radnike čime su gomilale obaveze po osnovu plata i drugih naknada zaposlenima", ističe Milić.

Na lošu situaciju u privredi, smatra, djelomično su uticale i banke svojom, kako ocjenjuje, pogrešnom strukturom kredita forsirajući nenamjenske kreditne linije za potrošnju na uštrb proizvodnje i stvaranja nove vrijednosti.

"Time su banke sjekle granu na kojoj sjede, a situacija bi bila još gora da nije bilo kreditnih plasmana Investiciono-razvojne banke RS", naglašava Milić.

U Agenciji navode da su depoziti javnih i državnih preduzeća, pak, imali stopu rasta od 49 odsto, a najvećim dijelom se radi o porastu sredstava "Elektroprivrede RS". U Upravi tog preduzeća kazali su da je to bio privremeni rezultat rezervisanja sredstva za finansiranje projekta remonta Rudnika i termoelektrane Ugljevik i pratećih troškova, kao i raspodjele dobiti hidroelektrana.

"Radilo se uglavnom o sticaju okolnosti u tom šestomjesečnom obračunskom periodu, nakon čega je nivo depozita vraćen na uobičajeni nivo", kazala je Branislava Milekić, generalni direktor ERS.