BANJALUKA – Posljedice globalne ekonomske krize očekivano su se odrazile na prodaju namještaja zbog čega su se mnoga preduzeća u Srpskoj koja se bave ovom djelatnošću našla u nezavidnoj situciji. Zbog smanjene tražnje i nelikvidnosti koja je zahvatila ovu proizvodnu granu, mnoge kompanije morale su se reorganizovati da bi prebrodile najteže dane. Tvrde da je najgore prošlo i da su u narednom periodu u planu nove investicije i proizvodni programi. 
U fabrici namještaja "Standrad" iz Prnjavora broj zaposlenih povećali su s 250 na preko 300, a planiraju da povećaju realizaciju poslova za 25 odsto u odnosu na prošlu godinu. Edin Dacić, vlasnik ove fabrike namještaja, kaže da su nakon desete godine uspješne saradnje sa fabrikom namještaja "Ikea" iz Švedske na putu da povećaju isporuku na preko 20 miliona KM godišnje i time ostvare rekordnu godinu.
– Za prvih devet mjeseci realizaciju smo povećali od 11 miliona KM na 14 miliona KM. Računamo da će na kraju ove godine, zbog uvećanih investicija u dodatne kapacitete, dobit biti na nivou prošle godine, to jeste 500.000 KM – navodi Dacić.
On dodaje da im je u velikoj mjeri pomogao kredit iznosa tri i po miliona KM, koji su dobili od IRB RS pod povoljnim uslovima, da bi mogli uspješno nastaviti ekspanziju. Takođe su od Vlade RS, kao pomoć izvoznicima, prošle godine dobili 72.030 KM, a ove 34.970 KM.
– Što se tiče konkurentnosti na stranim tržištima, najveći nedostatak predstavlja opterećenje neto plata porezima i doprinosima, koji su veći nego kod svih naših konkurenata. Radi poboljšanja položaja domaćih proizvođača neophodno je prilagođavanje propisa iz oblasti zakona u radu s evropskim standardima – ističe Dacić i dodaje da imaju poteškoća s pronalaskom kvalifikovane radne snage koja takođe utiče na konkurentnost.
Bolje dane očekuju i u Novoj drvnoj industriji "Podgradci", koja je takođe orijentisana na saradnju sa čuvenom švedskom firmom "Ikea".
– U ovoj godini izvezli smo 4.300 trpezarijskih garnitura, u vrijednosti od 500.000 evra, u planu je da napravimo 10.000 setova, sto i četiri stolice, u vrijednosti od 520.000 evra, kao i osam hiljada komada stolića za kuhinje, vrijednosti 160.000 evra. Očekujemo do kraja godine još novih proizvoda, te da sljedeće godine postignemo veću ispunjenost svojih kapaciteta – kaže Borislav Spasojević, direktor "Podgradaca".
On dodaje da je teško na stranom tržištu postići kvalitet uz pristupačne cijene, jer tehnološki domaći proizvođači nisu u rangu s drugim proizvođačima, koji imaju mnogo bolje uslove za rad.
– Izvoznicima bi trebalo omogućiti veći pristup obrtnim sredstvima. IRB RS ima kredite, ali oni se plasiraju preko komercijalnih banaka koje imaju skupe i složene procedure odobravanja zajmova, zbog čega izvoznici često odustaju od kredita – kaže Spasojević.
Nakon što je prošle godine i prvih pet mjeseci ove godine loše poslovala, fabrika za preradu drveta "Nova forma" iz Šamca, koja zapošljava 500 radnika i izvozi oko 65 odsto namještaja, od juna ove godine bilježi pozitivne rezultate.
– U narednom periodu planiramo dizanje proizvodnje. Ove godine očekujemo izvoz u iznosu deset miliona KM. Nadamo se da ćemo imati šansu da stignemo ono što smo propustili za vrijeme trajanja recesije, koja nas je iscrpila – kaže direktor ovog preduzeća, Marijan Mišić. On smatra da bi na povećanje konkurentnosti domaćih proizvoda na stranom tržištu trebalo da rade svi učesnici proizvodnog procesa počevši od proizvođača do države, JP "Šume Srpske", sindikata i banki.
Izvoz vrijedan 90 miliona KM
U Udruženju drvoprerađivača pri Privrednoj komori RS kažu da je ove godine izvezeno namještaja u vrijednosti 90 miliona KM, što je rezultat povećane proizvodnja šumskih sortimenata, koja je u avgustu ove godine porasla za 22 odsto u odnosu na isti mjesec prošle godine. Namještaj iz RS najviše se izvozi u zemlje regiona, zatim Italiju, Njemačku, Austriju, Švajcarsku, Englesku, Mađarsku, Slovačku, kaže Lazo Šinik, sekretar Udruženja.
