BANJALUKA – Zarada od izvoza robe po zaposlenom u BiH iznosi 541 evro, što je po ovom parametru svrstalo među zemlje regiona sa najnižim primanjima, pokazala je analiza koja je obuhvatila republike bivše SFRJ, a koju je sproveo srpski sajt Makroekonomija.org.

Ova analiza je pokazala da je u BiH prosječna zarada 420 evra, a zarada od izvoza robe po zaposlenom 541 evro, dok je u Makedoniji prosječna zarada 338 evra, a zarada od izvoza robe po zaposlenom 648 evra.

– Prosječna zarada u Sloveniji iznosi 988 evra, a zarada po zaposlenom od izvoza robe 2.044 evra. U Hrvatskoj je prosječna zarada 742 evra, a zarada od izvoza po zaposlenom 744 evra – navodi se u analizi.

Prosječna zarada u Srbiji je 383 evra, a zarada od izvoza 527 evra. Među bivšim jugoslovenskim republikama zarada po zaposlenom od izvoza robe je u odnosu na BiH niža u Crnoj Gori, gdje iznosi 250 evra, a prosječna plata u toj zemlji je 477 evra. Međutim, ne treba zaboraviti da Crna Gora ima dodatni bonus, odnosno prilive od turizma.

Kada se uporede prosječne plate u bivšim jugoslovenskim republikama, manju platu od stanovnika BiH imaju samo stanovnici Srbije i Makedonije, ali su u Makedoniji veće zarade od izvoza po zaposlenom.

Ekonomisti naglašavaju da je zanemarivanje domaće proizvodnje i nedostatak prerađivačkih kapaciteta osnovni razlog što BiH ima izrazito nizak nivo zarade od izvoza.

Ekonomski analitičar Zoran Pavlović je podsjetio da BiH najviše izvozi sirovine ili proizvode vrlo niskog stepena prerade, koji nemaju veliku novostvorenu vrijednost.

– Zemlje regiona imaju mnogo razvijenije prerađivačke kapacitete u kojima se stvara veća dodatna vrijednost, pa je samim tim i vrijednost njihovog izvoza po jedinici veća nego u BiH, koja je zanemarila prerađivačku industriju, počevši od poljoprivrednih proizvoda, drvoprerade, do metalskog sektora – naglasio je Pavlović.

On je istakao da bi privredne komore, Agencija za razvoj malih i srednjih preduzeća RS, kao i resorna ministarstva morali više da se posvete ovom pitanju, jer BiH sve više izvozi isključivo čistu energiju bez angažovanja radnika.

– Energetika je izvoz čiste energije bez zapošljavanja ljudi i tako ćemo na svaki način doći u situaciju da prodajemo samo ona prirodna bogatstva koja imamo, bez angažovanja dodatne radne snage – istakao je Pavlović.

Fond zarada

Fond mjesečnih zarada je različit od zemlje do zemlje. Fond zarada u Sloveniji za 728.057 radnika iznosi ukupno 720 miliona evra, u BiH za 692.471 radnika 291 milion evra, u Makedoniji za 496.700 radnika 217 miliona evra, a u Crnoj Gori za 167.955 radnika oko 80 miliona evra. Mjesečni fond zarada u Srbiji je oko 672 miliona evra.